بررسی پیش‌نگری تغییر اقلیم بر پارامترهای دما و بارش با استفاده از مدل‌های cmip6 (مطالعه موردی: ایستگاه بیرجند)

امروزه تغییر پارامترهای دما و بارش یکی از چالش‌های مهم منابع آب محسوب می‌شود. دلیل این امر این است که این تغییرات باعث خشکسالی و یا سیلاب‌های شدید، کوتاه و بلند مدت در آینده می‌شوند. در این تحقیق از داده‌های هواشناسی ایستگاه بیرجند استفاده شده است. داده‌های دمای حداقل روزانه و دمای حداکثر روزانه و مقادیر بارش روزانه ایستگاه بیرجند در طی سال‌های 1990 تا 2014 میلادی به عنوان داده‌های دوره پایه از آب منطقه‌ای بیرجند تهیه و سپس مرتب گردید. جهت بررسی چشم‌انداز اثر تغییر اقلیم بر پارامترهای حداکثر و حداقل دما و بارش از سه مدل ipsl-cm6a-lr، miroc-es2l و mri-esm2-0 از مجموعه مدل‌های گزارش ششم (cmip6) استفاده شد که با به کار بردن از آزمون‌های ارزیابی ضریب همبستگی (r)، ریشه میانگین مربعات خطا (rmse) و کلینگ-گوپتا (kge)، مدل miroc-es2l به عنوان مناسب‌ترین مدل انتخاب گردید و با استفاده از جدیدترین سناریوهای انتشار که به نام خط سیر اجتماعی-اقتصادی (ssp) معرفی شده است به بررسی چشم‌انداز اثر تغییر اقلیم بر پارامترهای دما و بارش ایستگاه بیرجند پرداخته شد. جهت مقیاس‌کاهی داده‌ها از مدل cmhyd استفاده گردید و از سه سناریوی ssp1-2.6، ssp2-4.5 و ssp5-8.5 برای دوره آینده (2050-2022) نیز استفاده شد. در ادامه همچنین با به کار بردن آزمون من-کندال و شیب سن روند پارامترهای داده‌های مشاهداتی مشخص گردید. در این آزمون هر کدام از پارامترهای دمای حداکثر، دمای حداقل و بارش در دوره مشاهداتی و آینده در بعضی از ماه‌ها روند معنی‌دار وجود دارد و بعضی ماه‌ها فاقد روند معنی‌دار می‌باشند. نتایج این تحقیق نشان داد تغییرات دمای حداکثر و حداقل در دوره آینده (2050-2022) نسبت به داده‌های مشاهداتی دارای روند افزایشی است و پارامتر بارش دارای روند سینوسی است و در برخی ماه‌ها افزایشی و در برخی کاهشی است، اما به طور کلی می‌توان گفت میانگین مجموع بارش‌های ماهانه در آینده تحت هر سه سناریوی برای مدل miroc-es2l روند افزایشی دارد.

investigation of climate change projection on temperature and precipitation parameters using cmip6 models (case study: birjand station)

today, changing temperature and precipitation parameters are the major challenges of water resources. in this study, meteorological data of birjand station have been used. data on minimum daily temperature and maximum daily temperature and daily precipitation values of birjand station during the years 1990 to 2014 were prepared as baseline data from birjand regional water and then arranged. three models of ipsl-cm6a-lr, miroc-es2l, and mri-esm2-0 from the set of sixth report models (cmip6) were used to evaluate the projection of the effect of climate change on the maximum and minimum temperature and precipitation parameters. using correlation coefficient (r), root mean square error (rmse),and kling-gupta (kge) evaluation tests, the miroc-es2l model was selected as the most suitable model, and using the latest diffusion scenarios that have been introduced as socio-economic trajectory (ssp), the projection of the effect of climate change on temperature and precipitation parameters of birjand station was studied. to reduce the scale of the data, the cmhyd model was used and three scenarios, ssp1-2.6, ssp2-4.5, and ssp5-8.5 (2022-2050), were used for the next period. then, using mann-kendall test and sen’s slope, the trend of observational data parameters was determined. in this testm each of the parameters of maximum temperature, minimum temperature and precipitation in the observation period and the future, there is a significant trend in some months and some months do not have a significant trend. the results of this study showed that the maximum and minimum temperature changes in the next period (2022-2050) compared to the observational data have an increasing trend and the precipitation parameter has a sinusoidal trend and is increasing in some months and decreasing in some months, but in general, it can be said that the average total monthly precipitation is increasing in the future under all three scenarios for the miroc-es2l model.