بررسی نیمرخ‌های سرعت در رودخانه‌های دارای توده‌ گیاهی مستغرق در بستر و نیمه‌مستغرق در ساحل (مطالعه موردی: رودخانه‌های استان فارس و بوشهر)

آگاهی از چگونگی تغییرات نیمرخ سرعت در رودخانه های دارای توده گیاهی در برآورد دقیق دبی جریان، سرعت برشی و مقاومت جریان اهمیت قابل‌توجهی دارد. ازاین ‌رو در این پژوهش به بررسی نیمرخ های سرعت در چهار بازۀ تقریباً مستقیم از رودخانه های کوهستانی دارای توده گیاهی از استان های فارس و بوشهر پرداخته شده است. داده برداری در این پژوهش از اسفند 1399 شروع و در خرداد 1400 به پایان رسید. اندازه‌گیری‌ها در این پژوهش شامل نقشه برداری، اندازه گیری سرعت و داده‌برداری از ذرات بستر می باشد. با بررسی 71 نیمرخ سرعت اندازه گیری شده در بازه های انتخابی، نشان داده شد که علی رغم بالا بودن نسبت ظرافت (35<𝑤/ℎ<117) در بازه های مورد مطالعه، در 39 درصد نیمرخ ها پدیده پایین‌افتادگی جریان رخ داده است که این موضوع نشان می دهد که نسبت ظرافت تنها عامل تاثیرگذار بر پدیده پایین‌افتادگی جریان نمی باشد. علاوه بر این در نیمرخ های نزدیک به توده گیاهی مقدار پارامتر dip بزرگ‌تر به دست آمد. همچنین با بررسی قانون لگاریتمی در نیمرخ های سرعت مشخص شد که قانون لگاریتمی به‌خوبی در بازه های دارای توده گیاهی قابل کاربرد می باشد و مقدار حد بالای اعتبار قانون لگاریتمی تا 58 درصد عمق جریان به دست آمد. این مقدار در آزمایشگاه‌ها برای داده‌های سرعت تا 20 درصد عمق نزدیک بستر گزارش شده است.

Investigating Velocity Profiles in Rivers with Submerged Vegetation Patch in the Bed and Emergent in the Bank (Case Study: Fars and Bushehr Rivers)

Understanding how velocity profile changes in vegetated rivers are important in accurately estimating discharge, shear velocity, and flow resistance. Therefore, in this study, velocity profiles of four direct reaches of mountain rivers with vegetation patches in Fars and Bushehr provinces have been investigated. Data collection in this study started in March 2021 and ended in May 2021. Measurements in this study include surveying, velocity measurement, and bed sampling. Investigation of 71 velocity profiles measured in the selected reaches showed that despite the high aspect ratio () in the studied reaches, in 39% of the profiles, the Dip phenomenon occurred, indicating that the aspect ratio is not the only factor influencing the Dip phenomenon. In addition, The Dip parameter was higher in profiles near to vegetastion pacthes.  Also, by investigating the logarithmic law in velocity profiles, it was found that the logarithmic law is well applicable in reaches with vegetation patches, and the upper limit of the validity of the logarithmic law up to 58% of the flow depth was obtained. This value has been reported in laboratories for velocity data up to 20% of flow depth.