تاثیر تنش سرب بر رشد و محتوای عناصر معدنی گیاه خارمریم (silybum marianum (l.) gaertn) و افسنطین (artemisia absinthium l.)

شناخت پاسخ های مورفوآناتومیکی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاهان در معرض فلزهای سنگین، از اهمیت بالایی برای احیای پوشش گیاهی مناطق معدنی برخوردار است. در این پژوهش اثر سرب بر رشد و مقادیر عناصر غذایی در گیاه خارمریم و افسنطین بررسی شد. آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در شرایط گلخانه ای و با اعمال محلول نیترات سرب در غلظت های صفر (شاهد)، 300 و 600 میلی گرم در لیتر انجام شد. پس از رسیدن به رشد مطلوب، گیاهان برداشت شده و ویژگی های رویشی و مقدار کلسیم، منیزیم، پتاسیم، فسفر، آهن، روی، منگنز، سرب و مس در اندام هوایی و ریشه اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت سرب، رشد اندام هوایی و زیرزمینی افسنطین تحت تاثیر قرار نگرفت اما زیتوده ریشه و حجم ریشه خارمریم به طور معنی داری در غلظت بالای سرب کاهش یافت. با افزایش غلظت سرب، انباشت سرب در ریشه هر دو گیاه و در اندام هوایی خارمریم افزایش معنی داری نشان داد. بیشترین سرب جذب شده در اندام هوایی و ریشه به ترتیب با 14.73 و 57.16 میلی گرم در کیلوگرم برای خارمریم بود. فاکتور انتقال سرب در هر دو گیاه کمتر از یک به دست آمد. غلظت آهن در اندام هوایی خار مریم به طور معنی داری در تیمار سرب افزایش یافت. غلظت منگنز در اندام هوایی خارمریم در تنش سرب بیشتر از افسنطین بود. با توجه به حضور طبیعی این گیاهان در باطله های زغال سنگ و توانایی رشد و انباشت سرب در غلظت های سمی این فلز، می توان از آنها برای اصلاح مناطق مشابه یا با آلودگی سرب استفاده کرد.

Effect of Lead Stress on Growth and Mineral Elements of Silybum marianum (L.) Gaertn and Artemisia absinthium L.

Identifying morphoanatomica, physiological and biochemical responses of plants exposed to heavy metals is important for the vegetation restoration on coal mine sites. In this study, the effects of lead (Pb) were assessed on the growth and mineral nutrient content of Artemisia absinthium and Silybum marianum. A factorial experiment based on a completely randomized design was conducted with three replicates in a glasshouse using Pb(NO3)2 at 0 (control), 300 and 600 mg/L as treatment. After two months of the growth period, plants were harvested and their growth characteristics and mineral elements were measured for roots and shoots. The results showed that there was no effect of Pb stress on roots and shoots of A. absinthium while root biomass and volume of S. marianum significantly reduced under Pb treatments. The Pb content in roots of both plant species and in shoots of S. marianum increased. The maximum level of Pb accumulation was found in shoots and roots of S. marianum with 14.73 and 57.16 mg/kg dry matter, respectively. The Pb translocation factor was less than one for both plant species. Fe content in the shoot of S. marianum significantly increased under Pb stress. Mn concentration in the shoot of S. marianum was significantly greater than that in A. absinthium. According to the presence of these plants on coal mine waste and their abilities to grow and accumulate Pb in high concentrations, they can be used for soil remediation in a similar situations or in Pbcontaminated soils.