بررسی اثرات انتقال آب سامانه گرمسیری بر رفتار آبخوان دشت مهران با استفاده از نرم‌ افزار gms

هدف از این مطالعه بررسی اثرات انتقال حدود 97 میلیون مترمکعب آب رودخانه سیروان از طریق سامانه گرمسیری بر رفتار آبخوان دشت مهران می‌باشد. برای این منظور از سیستم مدل‌ سازی آب زیرزمینی (gms) که یکی از قویترین ابزارهای شبیه ‌سازی رفتار کمی و کیفی آب های زیرزمینی می‌باشد، استفاده شد. به منظور تدوین مدل شبیه‌ سازی، ابتدا اطلاعات محدوده مرز آبخوان، توپوگرافی سطح زمین، تراز سنگ کف، موقعیت و تراز سطح آب در پیزومترها، موقعیت و میزان تخلیه از چاه‌های بهره‌برداری، لایه هدایت هیدرولیکی و تغذیه به وسیله نرام افزار arcgis تهیه و از طریق سیستم gms فراخوانی شد. در گام بعدی لایه‌های ایجاد شده و مدل مفهومی به مدل عددی modflow در نرم افزار gms انتقال یافته و اجرا گردید. واسنجی مدل در حالت جریان پایدار، واسنجی مدل در حالت غیرپایدار و صحت‌ سنجی مدل به ترتیب با استفاده از اطلاعات مهرماه 1395، سال آبی 96-1395 و سال آبی 97-1396انجام شد. نتایج حاصل از واسنجی (me=0.12 و rmse=0.84) و صحت ‌سنجی (me=0.57 و rmse=1.4) مدل نشان دهنده دقت مدل در شبیه ‌سازی رفتار کمی آبخوان بود. برای بررسی اثرات انتقال آب سامانه گرمسیری مدل با سه سناریوی برگشت آب کشاورزی 10، 15 و 20 درصد اجرا شد. نتایج نشان داد که انتقال آب سامانه گرمسیری در این سه سناریو به ترتیب 1/43، 2/22و 3 متر در سال تراز آب زیرزمینی دشت را افزایش می‌دهد. این مسئله با توجه به ضریب ذخیره اندک آبخوان دشت مهران از اهمیت زیادی برخوردار بوده و می‌تواند به عنوان هشداری برای مشکلات شدید زهکشی در آینده نزدیک باشد. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که در صورت بهره‌برداری از شبکه کمتر از 10 سال آینده بخش‌های مرکزی و جنوبی دشت دچار مشکلات ماندابی خواهند شد.

Investigation of the Effects of Garmsiry Water Transfer Project on the Behavior of Mehran Aquifer using GMS Software

The aim of this study was to investigate the effects of the Garmsiry water transfer project (97 MCM per year from Sirvan River) on the behavior of the Mehran aquifer. For this purpose, the Groundwater Modeling System (GMS 7.1), which is one of the most suitable tools to simulate the groundwater level, was used. To develope the GMS model, input data including; aquifer boundary, Digital Elevation Model (DEM), bedrock level, groundwater level, groundwater withdrawal from wells, hydraulic conductivity, and groundwater recharge layers were prepared by ArcGIS 10.4. These layers were used to conceptual model construction using the MODFLOW codes in GMS interface. For steady and transient state calibration, and validation of the model, groundwater level changes resulting from the model are compared with piezometric measurements for the period Oct2016, 20162017, and 2017–2018, respectively. The results showed a good accuracy in calibration and validation model, respectively, between the simulated and observed groundwater levels (ME=0.12, RMSE=0.84) and (ME=0.57, RMSE=1.4). Three scenarios including, 10, 15, and 20 percent of agricultural water return were conducted to evaluate the effects of Garmsiry water transfer project. The results showed that the groundwater level of Mehran aquifer will be increased 1.43, 2.22, and 3 meter per year in scenarios 1 to 3, respectively. This issue is very important along with the low storage coefficient of the Mehran plain aquifer, and can be a warning for severe drainage problems in the near future. The results of this study showed that the central and southern parts of the plain would have drainage problems less than ten years after the operation of the irrigation network.