تاثیر منابع مختلف آهن بر تجمع نیترات در کاهو (lactuca sativa l.)

غلظت زیاد نیترات مخصوصا در سبزیجات برگی، تهدید بزرگی برای سلامت انسان محسوب می شود. عوامل مختلفی در کاهش تجمع نیترات در سبزیجات نقش دارند که یکی از این عوامل، فراهمی عنصر آهن است. در این آزمایش، به منظور بررسی و مقایسه اثر منابع مختلف آهن بر تجمع نیترات کاهو در سیستم هیدروپونیک، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تیمار و 5 تکرار اجرا شد. تیمارها شامل منابع مختلف آهن از جمله سولفات آهن، کلات آهن (fe-edta) و آمینوکلات آهن با غلظت آهن یکسان 20 میکرومولار بودند. یک محلول غذایی بدون آهن نیز به عنوان شاهد در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که کاربرد آمینوکلات آهن موجب افزایش وزن خشک ریشه (138 درصد)، وزن خشک اندام‌های هوایی (59 درصد)، هدایت روزنه ای (80 درصد)، سرعت فتوسنتز (107 درصد)، میزان کلروفیل (91 درصد)، fv/fm (60 درصد) و غلظت آهن اندام‌های هوایی (113 درصد) نسبت به شاهد شد. همچنین، آمینوکلات آهن بر میزان فعالیت آنزیم های نیترات ردوکتاز (168 درصد)، نیتریت ردوکتاز (33 درصد) و گلوتامین سنتتاز (67 درصد) نسبت به شاهد افزود. استفاده از آمینوکلات، کلات آهن و سولفات آهن موجب کاهش به ترتیب 55، 11 و 18 درصدی غلظت نیترات نسبت به شاهد شد. به طور کلی، نتایج نشان داد که کاربرد آمینوکلات آهن موجب کاهش تجمع نیترات از طریق افزایش فعالیت آنزیم های دخیل در متابولیسم نیترات شد. با توجه به نتایج، آمینوکلات آهن می تواند برای کاهش غلظت نیترات و افزایش عملکرد کاهو در کشت هیدروپونیک استفاده شود.

The Effect of Various Sources of Iron on the Nitrate Accumulation in Lettuce (Lactuca sativa L.)

High nitrate concentrations, especially in leafy vegetables, is a great threat to human health. Various factors play a role in reducing nitrate accumulation in vegetables, one of which is the availability of iron. The purpose of this study was to compare the effect of different sources of iron on the accumulation of nitrate in lettuce in hydroponic system. Therefore, the experiment was performed in a completely randomized design with 4 treatments and 5 replications. Treatments included different sources of iron including iron sulfate, iron chelate (FeEDTA) and iron amino chelate with the same iron concentration of 20 μM. An iron free solution was also considered as control. The results showed that iron amino chelate application increased root dry weight (138%), shoot dry weight (59%), stomatal conductance (80%), photosynthesis rate (107%), chlorophyll content (91%), Fv/Fm (60%) and iron concentration of shoots (113%) as compared to the control. Also, iron amino chelate increased the activity of nitrate reductase (168%), nitrite reductase (33%) and glutamine synthetase (67%) enzymes compared to the control. Application of iron amino chelate, iron chelate and iron sulfate reduced the nitrate concentration by 55%, 11% and 18% compared to control, respectively. Generally, the results showed that the application of iron amino chelate reduced nitrate accumulation by increasing the activity of enzymes involved in nitrate metabolism. According to the results, iron amino chelate can be used to reduce nitrate concentration and increase lettuce yield in hydroponic cultivation.