ارزیابی حاصلخیزی خاک با استفاده از توابع عضویت فازی و AHP در اراضی شالیزاری (مطالعه موردی: مزارع پژوهشی گل‌دشت، آمل)

با توجه به نقش موثر حاصلخیزی خاک در کشاورزی پیشرفته، تهیه نقشه حاصلخیزی خاک جهت برنامه­ریزی بهتر و دستیابی به مدیریت ویژه بر پایه تغییرات مکانی خاک ضروری به نظر می‌رسد. هدف از این پژوهش تهیه نقشه حاصخیزی خاک برای کشت برنج بر اساس پارامترهای موثر در حاصلخیزی خاک شامل کربن آلی، ازت کل، فسفر و پتاسیم قابل استفاده، رس و گنجایش تبادل کاتیونی از طریق تلفیق ahp با دو نوع تابع عضویت فازی کندل و s شکل می‌باشد. به این منظور نمونه­برداری خاک در 50 نقطه مطالعاتی انجام و ویژگی‌های مذکور اندازه­گیری شدند. درون‌یابی این نقاط برای پارامترهای مورد مطالعه از طریق روش کریجینگ انجام شد. سپس نقشه ‌فازی هر یک از پارامترها با تعریف توابع عضویت sشکل و کندل تهیه شده و با استفاده از روش ahp وزن‌دار شدند. در نهایت از تلفیق آن­ها در محیط gis نقشه حاصلخیزی خاک برای برنج تهیه شد. نقشه‌های حاصلخیزی به­دست آمده از توابع عضویت s شکل و کندل نشان می‌دهد که به ترتیب 73/95 و 68/53 درصد از منطقه مورد مطالعه دارای حاصلخیزی زیاد و خیلی زیاد می­باشد. مقایسه نقشه‌های حاصلخیزی از طریق نقاط نمونه‌برداری مجدد برای کنترل دقت نقشه‌ها نشان می‌دهد که نقشه حاصلخیزی حاصل از تابع عضویت فازی s شکل (64 درصد) نسبت به تابع عضویت کندل (40 درصد) از کارآیی و تطابق بیشتری با واقعیت برخوردار است. بنابراین تلفیق ahp با تابع عضویت فازی s شکل می‌تواند با دقت قابل قبولی وضعیت حاصلخیزی منطقه مورد مطالعه را به صورت کمی و طبقه‌بندی شده ارائه کرده و برای مدیریت مصرف کود و پایش تغییرات تغذیه‌ای خاک مفید واقع شود.