اارزیابی بارش و تبخیر-تعرق پتانسیل گیاه مرجع در شرایط اقلیم فعلی و تغییر اقلیم آینده تحت پروژه cordex در نواحی عمده تولید محصولات دیم استان کردستان

با توجه به گزارشهای  متعدد مبنی بر روند گرم شدن کره زمین و نوسانات بارش، بررسی تغییرات اقلیمی به منظور سازگاری با این پدیده به ویژه در مناطق نیمه خشک دیم کشور ضروری به نظر می‌رسد. هدف از این مطالعه بررسی روند تغییرات اقلیمی فعلی و پیش‌نگری مدل‌های اقلیمیcmip5  تحت پروژهcordex  در مناطق دیم‌خیز استان کردستان می‌باشد. در این مطالعه، ایستگاه‌های سنندج، قروه و زرینه به عنوان نزدیک‌ترین ایستگاه‌های هواشناسی سینوپتیک به ایستگاه‌های تحقیقاتی معرف کشاورزی دیم استان کردستان انتخاب شدند. داده‌های اقلیمی ریزمقیاس نمایی شده پروژه cordex ابتدا مورد پس پردازش قرار گرفتند. با توجه به اینکه دوره آینده این پروژه از سال 2006 شروع و تا سال 2100 ادامه دارد، داده‌ها به چهار دوره‌ی زمانی تقسیم‌بندی شدند. داده‌های اقلیمی پیش‌نگری شده با داده‌های مشاهداتی دوره زمانی 2006 تا 2017 مقایسه شدند، سپس پیش‌نگری مدل‌های اقلیمی در دوره‌های زمانی مختلف آینده مورد بررسی قرار گرفتند. روند تغییرات اقلیمی فعلی با استفاده از آزمون من‌کندال و تخمین‌گر شیب سن نشان‌دهنده کاهش بارش و افزایش دما و تبخیر-تعرق پتانسیل گیاه مرجع می‌باشد. مقایسه دوره 20172006 نشان‌دهنده دقت بالای تخمین دما و تبخیر-تعرق پتانسیل گیاه مرجع و دقت کم بارش می‌باشد. همچنین طبق پیش‌نگری مدل‌های اقلیمی در پایان قرن 21 نسبت به دوره پایه 2005-1990 افزایش دما و تبخیر-تعرق پتانسیل در تمامی مدل‌های اقلیمی همه ایستگاه‌‌ها و نوسانات در بارش اتفاق خواهد افتاد. در حالی که در سنندج کاهش بارش مورد انتظار است، بارش‌های بیشتری در قروه و زرینه رخ خواهد داد.

Assessing Precipitation and Reference Potential Evapotranspiration in the Current Climate and under CORDEX Climate Change Projections in Major Drylands Region of Kurdistan Province

According to numerous reports about the global warming process and the fluctuations of rainfall, the study of climate change, especially in semiarid regions of the country’s dryland, is necessary in order to adapt to this phenomenon. The purpose of this study was to investigate the current process of climate change and the projection of CMIP5 (Coupled Model Intercomparison Project Phase 5) climate models under the CORDEX (Coordinated Regional Climate Downscaling Experiment) project in dryland areas of Kurdistan province. In this study, Sanandaj, Qorveh, and Zarineh stations were selected as the nearest synoptic meteorological stations to the agricultural research institutes of dryland in Kurdistan province. At first, bias correlation was done on downscaled data of the CORDEX project. Given that the future course of the project began in 2006 and continues until 2100, the data were divided into four time periods. The forecasted climatological data were compared with the observed data from 2006 to 2017, then the projection of climate models in the future periods was considered. The trend of climate change in the past, using the MannKendall test and the Sen’s slope estimator, indicates a decrease in precipitation and an increase in temperature and potential evapotranspiration. The comparison between predicted and observed data during 20062017 showing the high accuracy for temperature and evapotranspiration estimation, and low accuracy for rainfall estimation. Also, according to the projection of climate models at the end of 21st century, temperature and evapotranspiration increase in all climatic models of all stations and fluctuations in rainfall are projected. While precipitation reduction in Sanandaj is expected, more precipitation will occur in Qorveh and Zarineh stations.