ارزیابی اثر تغییر ‌اقلیم بر خشکسالی کشاورزی به‌کمک شاخص smdiبا استفاده از مدل‌ها و سناریوهای گزارش پنجم

رطوبت خاک یک پارامتر تعیین‌‌کننده در بسیاری از فرآیند‌های پیچیده زیست محیطی است و نقش تعیین‌کننده‌ای در وقوع خشکسالی کشاورزی دارد. لذا در این تحقیق، با استفاده از داده‌های برآورد شده رطوبت خاک توسط مدل swap و داده‌های گزارش پنجم تغییر ‌اقلیم، خشکسالی کشاورزی به‌کمک شاخص کمبود رطوبت خاک برای دوره آتی (2039-2020) برای مزرعه گندم فاروب نیشابور تعیین شد. داده‌های اقلیمی به کمک شش مدل gcm و دو سناریو انتشار 4.5 و 8.5 برآورد و توسط مدل lars-wg ریزمقیاس شدند. سپس داده های اقلیمی ریزمقیاس شده به‌همراه داده های زراعی، خاک و آبیاری وارد مدل swap گردید. در نهایت با استفاده از داده‌های رطوبت عمق صفر تا 30 سانتی‌متری خاک، خشکسالی کشاورزی به‌کمک شاخص smdi مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد، دمای مینیمم، ماکزیمم و بارش در دوره آتی نسبت به دوره پایه افزایش یافته است و سناریو 8.5 نسبت به سناریو 4.5 دمای بیشتر و بارش کمتری را برآورد کرده است. همچنین میانگین smdi در دوره آتی نسبت به دوره پایه برای هر دو سناریو افزایش یافته است. نتایج قطعیت مدل‌های gcm در برآورد شاخص smdi نیز نشان داد. تحت سناریو 4.5 مدل‌های‌ ipsl و miroc بیشترین قطعیت و مدل canesm2 کمترین قطعیت ولی تحت سناریو 8.5 مدل‌ miroc بیشترین قطعیت و مدل‌های csiromk3.6 و gfdl کمترین قطعیت را دارند.

The Evaluation of Climate Change Impact on Agricultural Drought by Soil Moisture Deficit Index Using Fifth Report Models and Scenarios

Soil moisture is a determinative parameter in many of the complex environmental processes and plays a decisive role in the occurrence of agricultural drought. So, in this study, based on estimated soil moisture data by SWAP model and Fifth Report Data of Climate Change, agricultural drought was determined by Soil Moisture Deficit Index for the upcoming period (20202039) for the wheat field of Faroub in Neyshabour. The climatic data were estimated using six models of GCM and two emission scenarios of 4.5 and 8.5 and were downscaled by LARSWG model. Then the downscaled climatic data along with field, irrigation and soil data were entered into the SWAP model. Finally, using soil moisture data of 030 cm depth, agricultural drought was evaluated using SMDI index. The results showed that the minimum and maximum temperatures and precipitation in the upcoming period have increased compared to the base period and 8.5 scenario have estimated a higher temperature and lower rainfall than the 4.5 scenario. Also, the average SMDI in the upcoming period has increased relative to the base period for both scenarios. The certainty results of GCM models for estimation of SMDI index also showed that under the 4.5 scenario, the IPSL and MIROC models have the highest certainty and the Canesm2 model has the lowest certainty. Under the 8.5 scenario, MIROC model has the highest certainty and Ciromk3.6 and GFDL models have the lowest certainty.