بررسی کارایی منابع تبخیر و تعرق بازتحلیل‌شده برای واسنجی مدل‌ هیدرولوژیکی توزیعی با رویکرد کاربرد در حوضه‌های فاقد آمار

محدودیت های موجود در دسترسی به مقادیر جریان مشاهداتی با کفایت مکانی و زمانی مناسب در سطح حوضه های آبریز سبب ایجاد مشکلاتی در کاربرد مدل های هیدرولوژیکی برای محققین شده است. از سویی دیگر با توجه به گسترش فناوری های ماهواره ای در سال های اخیر، منابع اطلاعاتی ارزشمندی از مولفه های بیلان آب با استفاده از تکنیک های سنجش از دور و داده گواری تهیه و در اختیار پژوهشگران قرار گرفته است. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی کارایی مقادیر تبخیر و تعرق به دست آمده از اجرای مدل های بازتحلیل شده gleam، w3ra و hbv در فرآیند واسنجی مدل هیدرولوژیکی vic3l در حوضه آبریز سفیدرود به انجام رسیده است. نتایج حاصل حاکی از آن است که در صورت استفاده از منبع بازتحلیل شده gleam به منظور واسنجی مدل توزیعی vic3l در سناریوی دوم (واسنجی سلول به سلول مدل هیدرولوژیکی)، مقادیر جریان شبیه سازی شده با 0.59=ns و0.80=r از همبستگی مناسبی با مقادیر مشاهداتی برخوردار می باشد. همچنین مقدار شاخص کلینگ گوپتا (kge) درصورت واسنجی مدل بر اساس مقادیر جریان خروجی از حوضه برابر با 0.64می باشد؛ در حالی که در صورت استفاده از منبع بازتحلیل شده hbv در سناریوی سوم (استفاده از متوسط مقادیر پارامترهای بهینه به دست آمده در سناریوی دوم) مقدار این ضریب معادل 0.62 است. همچنین در گام زمانی ماهانه، کاربرد مقادیر تبخیر و تعرق به دست آمده از مدل بازتحیل شده hbv  با دارا بودن شاخص 0.64=kge از عملکرد بهتری نسبت به سناریوی پایه (واسنجی مدل هیدرولوژیکی با سری زمانی جریان مشاهداتی در خروجی حوضه (0.59=kge))  برخوردار است. علاوه بر این، استفاده از منابع تبخیر و تعرق به دست آمده از مدل های بازتحلیل شده w3ra و gleam منجر به بهبود عملکرد مدل vic3l در تخمین حجم رواناب خروجی از حوضه سفیدرود شده است؛ به طوری که مقدار متوسط خطا در برآورد حجم رواناب به کمتر از به 4.0 درصد محدود می شود.

Evaluating the Efficiency of Reanalysis Evapotranspiration for Calibration of Distributed Hydrological Model in DataLimited Areas

The lack of required datasets over the catchments impose basic problems for applying hydrologic models. By increasing the satellitebased technologies over the past decades, several water balance components have been developed by using remote sensing and data assimilation techniques. This research addresses the efficiency of evapotranspiration values which are obtained from the reanalysis models (GLEAM, W3RA and HBV) for calibration of VIC3L hydrologic model over the SefidRood basin (SRB). Results showed that using the evapotranspiration dataset, which is estimated by GLEAM, is the best for calibration of VIC3L (NS=0.56 and CC=0.80) and simulating the streamflow at the outlet of SRB. Also, using the HBV reanalysis model’s results, in both daily and monthly time scales, with the KGE=0.64 leads to the better performance in simulating streamflow when comparing to the base scenario (calibration of VIC3L model with the observed streamflow data). Finally, results indicated that using W3RA and GLEAM datasets improved the VIC3L performance in estimation of runoff volume and the maximum relative error restricted to only 4.0 %.