تحلیل عدم قطعیت برآوردهای ماهواره‌ای و مبتنی بر پایگاه داده‌های اقلیمی تبخیر-تعرق واقعی (مطالعه موردی: حوضه کرخه)

تبخیر تعرق مولفه ای مهم در بیلان آبی و یک عنصر کلیدی در مدیریت منابع آب به‌‌ خصوص در مناطق خشک و نیمه خشک مانند ایران است. هدف از این پژوهش، بررسی عدم قطعیت برآوردهای تبخیر تعرق واقعی (eta) حاصل از یک مدل مبتنی بر سنجش از دور و دو پایگاه داده های اقلیمی است. برای این منظور مقادیر eta حاصل از مدل پریستلی تیلور(pt-jpl) و دو پایگاه داده  gleam و era-interim برای حوضه کرخه در دوره زمانی 2017-2013 تهیه شد. جهت تحلیل عدم قطعیت برای هر یاخته مکانی (با تفکیک 0.25× 0.25) در حوضه از روش کلاه سه‌گوشه(tch)  استفاده شد. نتایج تحلیل عدم قطعیت نشان داد که داده های eterainterim،  etgleamو etpt-jpl به ترتیب در 38، 13 و 49 درصد یاخته ها دارای عدم قطعیت کمتری هستند. بیشترین درصد یاخته ها با کمترین عدم قطعیت در زیر حوضه های سیمره، کرخه جنوبی و گاماسیاب مربوط به مدل etptjpl به ترتیب 54.4، 72.3 و 50  و در زیر حوضه های قره سو و کشگان متعلق به پایگاه داده eterainterim به ترتیب 55.5 و 53.4 درصد بود. بررسی تغییرات ارتفاعی eta حوضه کرخه نشان داد که بر مبنای کمترین عدم قطعیت، نتایج دو پایگاه داده و مدل pt jpl در ارتفاع 1400 تا 1800 متر از سطح دریا عملکرد بهتری دارند. داده های etptjpl در اقلیم خشک گرم و داده های eterainterimدر اقلیم نیمه مرطوب معتدل و داده های etgleam  در اقلیم بسیار مرطوب سرد، منتخب می باشند.بر اساس الگوی کاربری اراضی و عدم قطعیت برآوردهای تبخیر تعرق، در یاخته هایی با کاربری کشاورزی باغ و جنگل داده های etgleam از عدم قطعیت کمتری برخوردار می باشند. در یاخته های با کاربری مراتع، داده های مدل etpt jpl و پایگاه eterainterim و در یاخته های با کاربری دیمزار، داده های eterainterim برگزیده شدند. امکان سنجی کاربست داده های مورد استفاده، نیازمند بررسی های بیشتر در سایر اقلیم ها است.

Uncertainty Analysis of Actual Evapotranspiration Estimations Using Satellite Data and Climate Databases (Case Study: Karkheh Basin)

Evapotranspiration is an important component of water balance and a key element in water resources management, especially in arid and semiarid regions such as Iran. The purpose of this study is to investigate the uncertainty of actual evapotranspiration (ETa) estimates derived from a remote sensingbased model, i.e. Priestley–Taylor Model (PTJPT), and two global climate datasets namely GLEAM and ERAInterim in Karkheh basin southwest of Iran during  the 20132017 period. The three cornered hat (TCH) method was used to analyze the uncertainty for each spatial cell (0.25× 0.25) in the basin. The results of uncertainty analysis showed that ETERAInterim, ETGLEAM, and ETPT JPT data have the lowest relative uncertainty in 38%, 12.6% and 49.4% of cells, respectively. The highest percentage of cells with lowest uncertainty in Seimare, South Karkhe and Gamasiab subbasins was correspond to ETPTJPT model (54.4%, 72.3%, and 50%, respectively). In Gharehsoo and Kashkan subbasins the ETERAInterim estimations were found as the method with least uncertainty, (55.5% and 53.4%, respectively). The highest number of cells with lowest relative uncertainty belongs to ETERAInterim. Considering the lowest uncertainty, variation of actual evapotranspiration with elevation in Karkhe basin showed that the two databases and PTJPT model perform well at 1400 to 1800 m above sea level. ETPTJPT model did a better job in warm dry climates. ETERAInterim and ETGLEAM data estimations were selected as the best methods in semihumid temperate and hyperhumidcold climates, respectively. In cells with farmgarden and forest land use, ETGLEAM have the lowest uncertainty. Similarly, in rangelands, both ETPTJPT and ETERAInterim databases, and for drylands, ETERAInterim data can be recommended. Further feasibility studies in other climates are required for more scrutiny.