شبیه‌سازی کیفی نیترات و فسفات در طول رودخانه دز با استفاده از مدل Qual2kw

رودخانه دز در مسیر جریان خود محل ورود و تخلیه فاضلاب های خانگی، پساب های صنعتی و کشاورزی بسیاری است. با توجه به بحران کمبود آب، انجام تحقیقاتی جامع پیرامون آلودگی های آن از لحاظ کمی و کیفی و استفاده از ابزارهای مدیریتی همچون مدل های ریاضی و کامپیوتری به منظور پیش بینی وضعیت کیفی آب این رودخانه و پیش گیری از آلودگی فزآینده آن امری ضروری به نظر می رسد. در این تحقیق از مدل کیفی qual2kw جهت شبیه سازی پارامترهای کیفی no3 و po43 در هفت ایستگاه چمگلک، پارک دولت، پل سوم، پل جدید، پل شناور، پل پنجم و گاومیش آباد استفاده شده است. از مقادیر پارامترهای کیفی رودخانه و سایر اطلاعات به دست آمده از مطالعات صحرایی جهت واسنجی و پیش بینی مدل استفاده گردیده است. همچنین برای تعیین اعتبار مدل و مقایسه داده های مشاهداتی از (mae) و (cv) استفاده گردید. نتایج حاصل از مدل تا حدود زیادی گویای شرایط واقعی رودخانه می باشد که این امر نشان دهنده توانا بودن مدل qual2kw در شبیه سازی پارامترهای کیفی است. عمده آلودگی رودخانه دز از فاضلاب های شهری می باشد. با توجه به نتایج، پارامتر po43 در بازه مورد مطالعه در محدوده ورود فاضلاب ها به رودخانه دز عامل تهدیدکننده ای برای حیات آبزیان محسوب می شود. بر اساس استاندارد کیفیت آب برای کاربری کشاورزی در طی دوره نمونه برداری، هیچگونه محدودیتی در بازه مورد مطالعه، رودخانه دز را تهدید نمی کند. پایین بودن دبی در پایین دست رودخانه دز و بارگذاری بالای آلاینده ها سبب افزایش غلظت پارامترهای کیفی آب بوده است. با توجه به نتایج پارامترهای ef، mae و cv، مدل بهترین انطباق را برای پارامتر نیترات داشته است.

Qualitative Simulation of Nitrate and Phosphate along the Dez River using QUAL2KW Model

Various wastewaters such as household, industrial and agricultural wastes are entered along the Dez River from different locations. Regarding the water scarcity crisis, a comprehensive study on quantitative and qualitative pollution and using management tools such as mathematical and computer models is needed to predict water quality of this river and to prevent its further pollution. In this research, the qualitative QUAL2K model was used for simulation of NO3, PO43 parameters at seven stations; Chamgolak, Dolat park, third bridge, new bridge, floating bridge, fifth bridge and Gavmishabad. The calibration and prediction of the model was done using quality parameters of the river and other information obtained from the field studies. Also, root mean absolute error (MAE) and coefficient variation (CV) were used to validate the model by comparing the observation and prediction data. The results of the model represent the real conditions of the river to an acceptable level, which indicates the ability of the Qual2kw model for simulation of the quality parameters. Most of the river pollution is caused by urban sewage. According to the results, PO43 parameter during the studied period is considered to be threaten to aquatic life. But, according to water quality standard for agricultural use, there is no limitation for Dez River. The low discharge at the river downstream and the high loading of pollutants have increased the concentration of water quality parameters. According to the results of the EF, MAE and CV parameters, the model had the best fit for water nitrate.