بررسی اثر باقیمانده سولفات منگنز بر رشد، عملکرد و جذب منگنز توسط سویا

به منظور بررسی اثرات باقی مانده سولفات منگنز بر رشد و ترکیب شیمیایی سویا، آزمایشی گلدانی به صورت فاکتوریل درقالب طرح بلوک های کامل تصادفی با دو تیمار و سه تکرار در20 خاک مختلف از مزارع سویاکاری شرق استان مازندران انجام شد. خاک های مورد مطالعه دارای خواص فیزیکی و شیمیایی متفاوت بوده و به نحوی انتخاب گردیدند که مقدار متفاوتی منگنز قابل استخراج با عصاره گیر dtpa داشتند. تیمارهای این تحقیق شامل دو سطح منگنز (صفر و 30 میلی گرم منگنز در کیلوگرم خاک به صورت سولفات منگنز) بودند که تنها در سال اول قبل از کشت مصرف گردید. این آزمایش به مدت 4 سال با خاک ها و تیمارهای ثابت انجام شد. بر اساس نتایج سال اول آزمایش، مصرف منگنز سبب افزایش معنی دار وزن خشک و جذب کل منگنز گیاه شد (p<0.05). با مصرف منگنز عملکرد ماده خشک از 15/16 به 29/20 گرم در گلدان افزایش یافت. همچنین مصرف منگنز موجب افزایش غلظت و جذب کل منگنز به ترتیب معادل 5/4 و 6/26 درصد نسبت به شاهد، در اندام هوایی گیاه گردید. اثر باقی مانده سولفات منگنز در سال دوم، موجب افزایش عملکرد سویا نسبت به شاهد شد. در سال دوم آزمایش عملکرد دانه سویا درتیمارمصرف منگنز 8 درصد نسبت به شاهد افزایش داشت. اثر باقی مانده تیمارهای مصرف سولفات منگنز غلظت منگنز درگیاه را 1/6 درصد نسبت به شاهد افزایش داد. اثر باقی مانده سولفات منگنز، غلظت منگنز درگیاه را 94/2 درصد نسبت به شاهد افزایش داد و در سال سوم آزمایش عملکرد دانه سویا 8 درصد درتیمار مصرف منگنز نسبت به شاهد افزایش یافت ولی از نظر آماری معنی دار نبود. اثرباقی مانده سولفات منگنز، در سال چهارم آزمایش برعملکرد ماده خشک سویا قبل ازگلدهی، تاثیری نداشت. نتایج تحقیق انجام شده نشان دادکه بکارگیری سولفات منگنز در خاک های آهکی، نه تنها بر روی رشد و ترکیب شیمیایی اولین کشت سویا اثر می گذارد بلکه بر رشد و ترکیب شیمیایی سویا در سال های بعد نیز می تواند موثر باشد. به طوری که اثرات باقی مانده سولفات منگنز در سال دوم کشت عملکرد دانه، ماده خشک گیاهی، غلظت و جذب کل منگنز محصول سویا را به طور معنی داری نسبت به شاهد افزایش داد، در سال سوم آزمایش بر عملکرد دانه و عملکرد ماده خشک گیاهی تاثیر معنی داری نداشت ولی غلظت و جذب کل منگنز را افزایش داد و در سال چهارم آزمایش بر پاسخ های گیاهی اندازه گیری شده تاثیر معنی داری نداشت.