برآورد ارزش اقتصادی آب مصرفی از رهیافت‌های تمایل به پرداخت کشاورزان سیب‌زمینی‌کار و ارزش تولید نهایی

در بسیاری از دشت‌های استان همدان توزیع رایگان و پایین بودن آب‌بهای پرداختی توسط کشاورزان منجر به مصرف بی‌رویه آن در سطح مزارع شده است که این امر می‌تواند منجر به تهدید منابع آب موجود و توسعه پایدار کشاورزی منطقه شود. بدون تردید یکی از مهم‌ترین ابزارهای تخصیص بهینه‌ی منابع آب، ارزش‌گذاری اقتصادی این نهاده است که راهبرد توسعه‌ی بلندمدت کشور نیز بر آن تاکید دارد. در این راستا، هدف پژوهش حاضر، برآورد ارزش اقتصادی آب کشاورزی در مزارع سیب‌زمینی در دشت رزنقهاوند در استان همدان از دو رهیافت تابع تولید و میزان تمایل به پرداخت کشاورزان با استفاده از روش ارزش‌گذاری مشروط (cvm) می‌باشد. اطلاعات موردنیاز به کمک تکمیل پرسشنامه از 150 کشاورز سیب‌زمینی‌کار، بر اساس روش نمونه‌گیری خوشه‌ای دومرحله‌ای در سال زراعی 951394 جمع‌آوری شد. به‌منظور نیل به اهداف تحقیق، از تخمین انواع فرم‌های توابع تولید استفاده شد و بهترین شکل تابع با توجه به نتایج حاصله، تابع تولید ترانسندنتال تشخیص داده شد. نتایج حاصل از روش تابع تولید برتر نشان داد که متوسط ارزش اقتصادی آب در تولید محصول سیب‌زمینی برابر 2461 ریال در هر مترمکعب می‌باشد. همچنین متوسط تمایل به پرداخت کشاورزان این محصول پس از برآورد مدل لاجیت برابر 3452 ریال برای هر مترمکعب به دست آمد. در راستای نتایج گزارش‌شده، اگر سیاست قیمت‌گذاری آب به عوامل موثر اعم از تمایل به پرداخت بهره برداران و همچنین مشارکت خود کشاورزان در امور تصمیم‌گیری بستگی داشته باشد، می‌توان نتایج بهتری احصاء نمود.

Estimating the Economic Value of Water Using Willingness to Pay of Potato Farmers and the Value of Marginal Product

In many plains of Hamedan province, free distribution and low water subsidies paid by farmers have led to its overexploitation at the fields, which can threat the existing water resources and agricultural sustainable development in the region. Undoubtedly, one of the most important tools for optimal allocation of water resources is economic valuation, which emphasizes the longterm development strategy of the country. In this regard, the purpose of this study was to determine the economic value of agricultural water in potato fields in RazanGhahavand plain of Hamedan province using two approaches; production function and willingness to pay farmers using conditional valuation method (CVM). The required information was collected by completing a questionnaire from 150 potato farmers using a twostage cluster sampling method in 20152016. In order to achieve the research objectives, the estimation of various forms of production functions was used, and the best form of the function was determined according to the results obtained by the transcendental production function. The results of the production function method showed that the average economic value of water producing potato crops was 2461 Rials per cubic meter. Also, the average willingness to pay farmers of this product after estimating the Logit model was 3452 Rials per cubic meter. Regarding the reported results, better achievements can be derived, if the water pricing policy is depended on effective factors, including the willingness to pay farmers, as well as the farmers' participation in decisionmaking.