بازتوزیع تخصیص منابع آب در حوضه‌های آبریز مشترک مرزی با استفاده از رویکرد ورشکستگی

کاهش منابع آب قابل دسترس بر اثر عوامل انسانی و طبیعی و توسعه کشورها و افزایش نیاز به آب، تخصیص عادلانه منابع آب را به مسئله ای پر اهمیت تبدیل کرده است. این مسئله در حوضه‌های آبریز مرزی که بین دو یا چند کشور مشترک است، می‌تواند مناقشات سیاسی نیز به دنبال داشته باشد. حوضه آبریز مرزی رودخانه ارس بین چهار کشور ترکیه، ارمنستان، آذربایجان و ایران مشترک بوده و توسعه و افزایش برداشت از رودخانه در کشورهای بالادست، تامین نیازهای آبی در مناطق پایین‌دست خصوصاً ایران را با مشکل مواجه ساخته است. در تحقیق حاضر، مسئله بازتوزیع بهینه تخصیص منابع آب در حوضه آبریز ارس با استفاده از ترکیب روش‌های حل اختلاف ورشکستگی و الگوریتم بهینه‌سازی ازدحام ذرات (particle swarm optimization) بررسی شده است. نتایج به دست آمده برتری روش مقید به ضرر یکسان را نسبت به سایر روش‌های ورشکستگی نشان می دهد به‌طوری که میانگین تامین نیازهای آبی در حوضه در سناریوی 2020 در حدود دو میلیارد مترمکعب و در سناریوی 2050 در حدود 5/1 میلیارد مترمکعب نسبت به سایر روش‌های ورشکستگی افزایش می‌یابد. در این روش متقاضی با کمترین مقدار تقاضا که کشور ترکیه است در اولویت آخر قرار می گیرد. با توجه به اینکه این کشور در بالادست حوضه واقع شده است، اعمال نتایج این روش نیازمند در نظرگیری تسهیلات جایگزین و جلب رضایت ذینفعان می باشد.

Reallocation of Water Resources in Transboundary River Basins Using the Bankruptcy Approach

Decreasing the accessible water that is because of the natural effects such as warming the earth, population daily increase and increasing of the water requirement have caused that water allocation become one of the most important problems. This issue especially in Transboundary Rivers which pass from several countries also produces the political problems. Therefore, crossborder water resources management is imperative. One of the strategies for water resources management is optimization of resources allocation. In boundary watershed that has several beneficiaries, it is necessary to interest to the satisfaction of all the stakeholders to prevent the occurrence of conflicts between them. To achieve these goals can be use from methods of dispute resolution and optimization of water resources allocation. In this study, the Aras Border River is investigated. To solve the water problems in the basin use from subset of bankruptcy dispute resolution procedure simultaneously the particle group algorithm (PSO). The results show the superiority of Constrained Equal Loss method that results the more average of allocation for total needs. Considering that the Aras watershed is border In the process of allocation of water in the basin should be fitted to the consent of all the stakeholders to prevent of conflict between them. To solve the water issues in the basin use of the bankruptcy dispute resolution method with the optimum particle group algorithm in the allocation of resources. The results show the superiority of Constrained Equal Loss method that result more average allocation for total needs of basin. But in this way the applicant with the least need that is Turkey in this basin, be fitted in last priority. Given that this country is located in the upstream basin, apply this method in this area need to realization of alternative facilities for Turkey and satisfying the stakeholders in this country.