واکنش نخل خرما به اجرای سیستم آبیاری قطره‌ای سطحی و زیر سطحی

محدودیت آب یکی از مهم ترین عوامل بازدارنده تولید محصولات زراعی به شمار می‌رود، لذا استفاده از روش های آبیاری تحت‌فشار با هدف بهره برداری بهینه از منابع آب امری اجتناب‌ناپذیر است. این آزمایش در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بهبهان طی سه سال زراعی (1392-1395) در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی به صورت کرت های یک‌بار خردشده با سه تکرار اجرا گردید. مقدار آب مصرفی در روش آبیاری قطره ای زیرسطحی در سه سطح 75، 100 و 125 درصد نیاز آبی و یک سطح در آبیاری قطره ای سطحی با 100 درصد نیاز آبی در کرت های اصلی و دو رقم نخل خرمای خاصی و زاهدی در کرت های فرعی مقایسه گردید. با استفاده از آمار روزانه ی ایستگاه هواشناسی بهبهان، تبخیر تعرق گیاه به صورت روزانه بر اساس مدل پنمن – مانتیث محاسبه شد. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد بین سطوح مختلف آبیاری از نظر شاخص کارایی مصرف آب اختلاف معنی دار در سطح 5 درصد وجود داشت. به طوری که مقایسه میانگین ها نشان داد تیمار 75 درصد نیاز آبی با تولید 0.698 کیلوگرم خرما به ازای مصرف یک مترمکعب آب، بیش ترین کارایی مصرف آب را به خود اختصاص داد و به تنهایی در رده ی نخست قرار گرفت. مقایسه میانگین اثرات متقابل نشان داد تیمار 75 درصد نیاز آبی در رقم زاهدی با تولید 0.744 کیلوگرم در ازای مصرف یک مترمکعب آب برتر بود. تیمار 75 درصد نیاز آبی موجب صرفه جویی در مصرف آب شده است. به طوری که استفاده از تیمار آبیاری قطره ای زیرسطحی موجب کاهش مصرف آبی معادل 2509.6، 5019.2 و 2630.3 مترمکعب در هکتار به ترتیب در مقایسه با تیمارهای 100 و 125 درصد نیاز آبی در قطره ای زیرسطحی و تیمار قطره ای سطحی شده است. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد که در صفت حجم، اثرات سطوح آبیاری و رقم در سطح 5 درصد معنی دار شد ولی اثرات متقابل آبیاری و رقم معنی‌دار نشد. در صفت سفتی بافت، تیمار 75 درصد نیاز آبی با سفتی 11.3 نیوتن بر مترمربع در جایگاه نخست قرار گرفت. نتایج نشان داد کاربرد روش آبیاری قطره ای زیرسطحی بر روی نخیلات محدودیت نداشته و موجب کاهش آب کاربردی بدون تاثیر معنی‌دار بر عملکرد شده است.