ارزیابی کمی کیفت خاک در کاربری های مختلف در بخشی از اراضی جنوب شرق قزوین

یکی از ابزارهای مفید برای بررسی وضعیت مدیریت خاک در کاربری های مختلف، ارزیابی کیفیت خاک است و استفاده از شاخص های کمی، یکی از مناسب ترین روش های تعیین و مقایسه کیفیت خاک ها می باشد. در این تحقیق شاخص ها و روش های انتخاب ویژگی های موثر برای ارزیابی کیفیت خاک در کاربری های مختلف مورد مقایسه قرار گرفتند. 17 ویژگی فیزیکی، شیمیایی و زیستی خاک در پنج کاربری باغ، مرتع، زراعت آبی، زراعت دیم و اراضی رها شده در سه کلاس شیب کمتر از 2، 75 و 119 درصد، در جنوب شرق قزوین به عنوان مجموعه کل داده ها (total data set) انتخاب شدند. سپس با استفاده از روش تجزیه مولفه های اصلی (principle component analysis)، هفت ویژگی به عنوان دسته داده های حداقل (minimum data set) انتخاب شدند. با استفاده از دو شاخص کیفیت تجمعی (integrated quality index) و شاخص کیفیت نمرو (nemero quality index) در این دو مجموعه داده، کیفیت خاک ارزیابی شد. نتایج نشان داد که کاربری های باغ و مرتع به ترتیب بیشترین مقدار شاخص کیفیت تجمعی و شاخص کیفیت نمرو را دارنداما کاربری های زراعت آبی، زراعت دیم و اراضی رها شده دارای کمترین کیفیت خاک هستند و تفاوت معنی داری با دو کاربری باغ و مرتع دارند. ضریب تبیین بین دو مجموعه داده برای شاخص کیفیت تجمعی و شاخص کیفیت نمرو به ترتیب برابر 0.95 و 0.88 است که بیانگر قابل اطمینان بودن استفاده از دسته داده های حداقل به جای مجموعه کل داده ها و همچنین کارائی بهتر شاخص کیفیت تجمعی برای ارزیابی کیفیت خاک منطقه مورد مطالعه است.