تاثیر انواع خاک‌ورزی و گیاه پوششی بر پایداری خاک‌دانه‌ها، مقاومت کششی خاک‌دانه‌ها و مقاومت فروروی یک خاک لوم سیلتی در همدان

عملیات مدیریتی خاک تاثیر متفاوتی بر مقاومت در مکش‌های مختلف دارند که به‌ندرت مورد بررسی قرار گرفته است. در این مطالعه تاثیر توام عوامل خاک ورزی و گیاه پوششی بر پایداری خاکدانه‌ها، مقاومت کششی خاکدانه‌ها و مقاومت فروروی خاک در مکش های متفاوت بررسی شد. اثر عامل خاک ورزی در سه سطح شخم با گاوآهن برگردان، چیزل و بدون خاک ورزی و عامل گیاه پوششی در سه سطح ماشک، خلر و بدون گیاه پوششی با آزمون فاکتوریل در سه تکرار اعمال شد. پایداری خاکدانه‌ها با روش الک تر، مقاومت کششی خاکدانه‌ها با روش غیرمستقیم دکستر و کروسبرگن و مقاومت فروروی خاک با دستگاه فروسنج ریز اندازه گیری شدند. عملیات مدیریتی خاک در مکش 30 کیلوپاسکال بیش ترین تاثیر را بر خصوصیات مقاومتی خاک نشان داد. عامل بدون خاک ورزی به علت کاهش شدت خاک ورزی و دست نخورده بودن خاک باعث کاهش مقاومت کششی شد. تیمار خاک ورزی حفاظتیخلر باعث افزایش پایداری خاکدانه‌ها در فصل بهار به مقدار 155 درصد نسبت به تیمار بدون خاک ورزیبدون گیاه پوششی شد. همچنین تیمار مذکور باعث افزایش مقاومت کششی خاکدانه‌ها در فصل پاییز در دامنه 7 تا 45 درصد نسبت به سایر تیمارها شد. تیمار خاک ورزی حفاظتیبدون گیاه پوششی در غالب مکش ها باعث کاهش مقاومت فروروی نسبت به غالب تیمارها در دامنه 4.5 تا 99 درصد شد. احتمالاً علت آن شخم سطحی خاک و کاهش تردد ماشین‌آلات کشاورزی بود. بنابراین کاربرد گیاه پوششی خلر با خاک‌ورزی حفاظتی در زمین‌های زراعی توصیه می شود. نتایج مطالعه مقاومت خاکدانه‌ها با انجام تحقیقات بیشتر، می‌تواند در تعیین زمان بهینه انجام عملیات خاک‌ورزی از نظر رطوبتی استفاده شود.