بررسی تغییرات مکانی نفوذپذیری خاک با استفاده از روش‌های تجربی و زمین‌آماری در دشت ساحلی بهشهر- گلوگاه

فرآیند نفوذ در هیدرولوژی سطحی و زیرسطحی نقشی مهم ایفا کرده و عامل کلیدی در تمام معادلات بارش و رواناب می باشد. پژوهش حاضر، به منظور بررسی نفوذپذیری خاک در منطقه بهشهرگلوگاه انجام پذیرفت. ازآنجایی‌که بیشتر محصولات کشاورزی این منطقه در اراضی دشتی و ساحلی کشت می شود، هم چنین با توجه به اهمیت نفوذ پذیری آب در خاک در اراضی کشاورزی، مطالعات نفوذ پذیری در این منطقه ضروری به نظر می رسد. بدین منظور، یک شبکه km10×km8 برای نمونه برداری در نظر گرفته شده و در مجموع 80 نقطه برای نمونه برداری انتخاب گردید. اندازه گیری نفوذ آب در خاک با استفاده از روش استوانه تک حلقه با در نظر گرفتن ارتفاع نفوذ یک سانتی متر و زمان متغیر، انجام پذیرفت. پس از برداشت نفوذ مشاهده ای، با استفاده از دو معادله هورتون و کوستیاکوف، برآورد سرعت نفوذ آب در خاک نسبت به مقادیر مشاهده ‌ای انجام و مورد ارزیابی قرار گرفت. جهت انتخاب مدل مناسب، آماره های سنجش خطا شامل مجذور میانگین مربعات خطا، خطای نسبی و ضریب ناش ساتکلیف برای هر معادله مورد سنجش قرار گرفت که مقادیر این آماره ها در ارتباط با معادله هورتون به ترتیب 5.55، 24.61 و 0.98 و برای معادله کوستیاکوف به ترتیب 8.5، 34.14 و 0.96 به دست آمد. نتایج نشان داد که معادله هورتون دارای دقت بیشتری نسبت به معادله کوستیاکوف در برآورد میزان نفوذ نسبت به مقادیر مشاهده‌ای در این منطقه می باشد. همچنین، بررسی تغییرات مکانی نرخ نفوذپذیری با کمک نرم افزار gs+ نشان داد که تمامی تغییرنماهای متغیر مورد مطالعه همسان گرد می‌باشند و وابستگی مکانی قوی بین نفوذپذیری آب در خاک وجود داشته است.