ارزیابی چند عصاره‌گیر شیمیایی جهت تعیین روی قابل استفاده نهال‎های پسته در برخی از خاک‌ های آهکی رفسنجان

بخش وسیعی از خاک‌های دنیا از جمله ایران، جزء خاک‌های آهکی بوده که در آن‌ به دلیل ph بالا و تثبیت بسیاری از عناصر غذایی کم‌ مصرف از جمله روی، کمبود این عناصر مشاهده می‌شود. مقدار روی کل خاک اطلاعات زیادی درباره‌ مقدار قابل استفاده‌ آن برای گیاهان نمی‌دهد، بنابراین قابلیت استفاده روی در 28 خاک آهکی با دامنه وسیعی از ویژگی‎های فیزیکی و شیمیایی با عصاره‎گیرهای dtpa-cacl2 ،  edta-nh4oac، dtpa-nh4hco3، edta ، dtpa-naoac و mehlich3 بر روی نهال‎های پسته به‎عنوان گیاه آزمایشی مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمایش به صورت طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار و 28 نوع خاک در شرایط گلخانه انجام شد. نتایج نشان داد که ترتیب توانایی عصاره‎گیرها در استخراج روی به صورت زیر بود: mehlich3 > dtpa-naoac > edta> edta-nh4oac > dtpa-cacl2 = dtpa-nh4hco3استفاده از معادلات رگرسیونی چند متغیره نشان داد که مقدار روی استخراج شده از خاک توسط عصاره‌گیرهای مورد استفاده به ویژگی‎های فیزیکی و شیمیایی خاک از قبیل درصد رس، ظرفیت تبادل کاتیونی و کربنات کلسیم معادل بستگی داشت. بین غلظت و جذب روی برگ و ساقه و روی استخراج شده توسط عصاره‌گیرهای مورد استفاده همبستگی معنی‌داری وجود داشت. به‎طوری‎که مقدار روی استخراج شده به‎وسیله dtpa-nh4hco3 بالاترین همبستگی معنی‎دار (**0.634=r ) را با غلظت روی در برگ نهال‎های پسته داشت، بنابراین عصاره‎گیر dtpa-nh4hco3 می‎تواند برای ارزیابی روی قابل استفاده پسته در خاک‎های آهکی مورد استفاده قرار گیرد

Evaluation of Some Chemical Extractants for Determination of Available Zinc for Pistachio Seedlings in Some Calcareous Soils of Rafsanjan

Vast parts of the world soils including Iran have calcareous soils in which due to the high pH and fixation of many micronutrients including zinc (Zn), the deficiency of these nutrients are seen. Total Zn content in soils does not give any information about it’s availability to plants. Therefore, available zinc in 28 calcareous soils with a wide range of physical and chemical properties was evaluated with DTPACaCl2, EDTANH4OAc, DTPANaOAc, DTPANH4HCO3, EDTA and Mehlich3 on pistachio seedling as a test plant. Experiment was done as a completely randomized design with three replications and 28 soil types under greenhouse conditions. The results showed that the ability extractants to extract zinc are as follows: Mehlich3 > DTPANaOAc > EDTA> EDTANH4OAc > DTPACaCl2 = DTPANH4HCO3. Use of multiple regression equations showed that amount extractability of Zn by some extractants from the soil by some of the physical and chemical properties soil, such as clay, CEC and CCE was dependent. There was a significant correlation between concentration and uptake zinc of the leaves and stem and extractability of Zn by the extractants . So that the amount of zinc extracted by DTPANH4HCO3 highest correlation (R= 0.634**) with the concentration zinc of pistachio seedlings leaf, so extractant DTPANH4HCO3 can be used to evaluate available zinc the pistachio in calcareous soils.