اثر تنش شوری و تهویه خاک بر نمود ریشه و عملکرد واجزای آن در گندم و لوبیا

در این پژوهش اثر مکش ماتریک و شوری بر اجزای عملکرد و توسعه ریشه گندم و لوبیا در شرایط گلخانه ای بررسی شد. نتایج نشان داد که با افزایش مکش از kpa 2، اجزای عملکرد و وزن خشک ریشه گندم و لوبیا افزایش یافتند و در مکش ماتریک kpa 10-6 به بیشترین مقدار رسیدند. در مکش های بیشتر از kpa10، کلیه اجزای عملکرد گیاهان گندم و لوبیا (به غیر از وزن هزار دانه) که تحت شوری های کم تا متوسط بودند (dsm^-1 8≥ec برای گندم و dsm^-14≥ec برای لوبیا) کاهش یافتند، در حالی که در شوری های بالاتر، میزان آن ها تقریباً ثابت باقی ماند. وزن هزار دانه گندم و لوبیا در مکش‌های بالاتر از kpa10 در تمام سطوح شوری ثابت باقی ماند. شوری در سطوح پایین تا متوسط اثر مشخصی بر عملکرد و گسترش ریشه هر دو گیاه نداشت. کمترین مقدار چگالی ریشه گندم و لوبیا در مکش ماتریک kpa 6 بود و در سایر مکش ها (2، 10 و kpa 33) مقادیر آن تقریباً برابر بود. شوری اثر واضحی بر چگالی ریشه گندم و لوبیا نداشت. در dsm^-18≥ec، با افزایش مکش ماتریک تا kpa10، نسبت وزنی بخش هوایی به ریشه گندم کاهش یافت. در حالی که در ecهای بالاتر این نسبت با مکش ماتریک روند افزایشی داشت. در مکش kpa10 مقادیر نسبت وزنی به هم نزدیک شدند و سپس با افزایش بیشتر مکش ماتریک، تقریباً ثابت ماندند. بنابراین مشخص گردید که نوع پاسخ گیاه به تنش شوری بستگی به شرایط تهویه ای حاکم بر محیط ریشه دارد و کمبود تهویه در خاک می تواند اثر شوری را تشدید کند.