ساخت نانو و میکرو رس‌های آلی بنتونیت با استفاده از سورفکتانت کاتیونی هگزا‌دسیل‌تری‌‌متیل‌آمونیوم بروماید و بررسی راندمان جذب و رهاسازی نیترات توسط آنها در محیط‌های آبی

رس های آلی کانی های رسی طبیعی هستند که با مواد پلیمری، اصلاح شده و برای اهداف خاصی استفاده می شوند. این تبادل باعث بازماندن دائم لایه های رس و ایجاد تخلخل بیشتر و افزایش سطح بین لایه ها جهت تبادل می شوند. این مطالعه به‌منظور بررسی راندمان جذب و رهاسازیِ نیترات توسط رس بنتونیت ایرانی (اراک) اصلاح شده با سورفکتانت کاتیونی هگزا دی سیل تری متیل آمونیوم بروماید (hdtma-br) در دو اندازه میکرو و نانومتر و در دو سطح سورفکتانت 100 و 200 درصد گنجایش تبادل کاتیونی، در سطوح 0، 3، 6، 9، 14، 20، 30 و 40 میلی مولار نیترات و رهاسازی در دو غلظت 6 و 20 میلی مولار نیترات در زمان‌های 15، 30، 45 دقیقه و 1، 2، 8 و 16 ساعت به‌صورت طرح فاکتوریل در قالب طرح پایه ی کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که نانو ذرات بنتونیت آلی قادر هستند در سطح سورفکتانت 200 درصد cec، محلول های آبی آلوده به نیترات در غلظت های 3، 6، 9، 14، 20، 30 و 40 میلی مولار را با راندمان به ترتیب، 96، 94، 91، 90، 84، 76 و 68 درصد، جذب و پالایش نمایند در حالی که این راندمان برای میکرو بنتونیت های آلی به ترتیب، 87، 92، 89، 86، 74، 80 و 68 درصد می باشد. سطح سورفکتانت 200 درصد cec در هر دو ذره نانو و میکرو بنتونیت آلی، راندمان بسیار بهتری را نسبت به سطح سورفکتانت 100 درصد cec، دارا می باشد. نتایج نشان داد که سطح غلظت سورفکتانت دارای اختلاف معنی داری (0.01 ≥p) در جذب و رهاسازی نیترات است در حالی که اندازه ذرات اختلاف معنی‌داری (0.01≥p) نداشتند، اما نانو بنتونیت آلی در سطح سورفکتانت 200 درصد گنجایش تبادل کاتیونی و غلظت‌های اولیه کم نیترات دارای بالاترین راندمان جذب (96 درصد) و حداقل رهاسازی (3.7 درصد) می باشند.