کشاورزی چندکارکردی (Mfa) از دیدگاه متخصصان توسعه کشاورزی و روستایی ایران

در سال های اخیر، کشاورزی چندکارکَردی به منزله پارادایم نوین توسعه کشاورزی و روستایی به جهانیان معرفی شده است. چندکارکَردی بودن کشاورزی مبین آن است که کشاورزی واجد کارکَردهای تولیدی (تولید غذا، تولید الیاف) و کارکَردهای غیرتولیدی (عرصه ایجاد اشتغال و کسب درآمد، تقویت سرمایه اجتماعی، حفاظت از تنوع زیستی و ژنتیکی، تقویت صنایع روستایی، مظهر مناظر و چشم اندازهای زیبا) است. هدف کشاورزی چندکارکردی، بهره مندی روستاییان و کشاورزان از کلیه مواهب بخش کشاورزی است. از این رو، هدف پژوهش پیش رو، شناسایی و تعیین کارکَردهای کشاورزی کشور از دیدگاه صاحبنظران توسعه کشاورزی و روستایی با استفاده از روش دلفای است. بر اساس نمونه-گیری هدفمند، 15 نفر به منزله اعضای پانل دلفای شناسایی شدند. در این پژوهش که در سه دور انجام گرفت، 7 کارکَرد به منزله کارکردهای تولیدی کشاورزی و 33 کارکَرد به منزله کارکَردهای غیرتولیدی کشاورزی در قالب 8 زیرعنوان (کارکَردهای اجتماعی و فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، آموزشی، معرفت شناسی، هنری، زیست محیطی و اکولوژیکی) شناسایی و تعیین شدند. از مهم‌ترین کارکردهای تولیدی می توان به تولید غذا، تولید خوراک دام و تولید الیاف و از مهم ترین کارکردهای غیرتولیدی می توان به امنیت غذایی، اشتغالزایی، کسب درآمد، سرمایه اجتماعی، صادرات و ارزآوری، حفاظت از تنوع زیستی و منابع پایه تولیدی به‌ویژه آب و خاک اشاره کرد.