تعیین‌کننده های امنیت غذایی خانوارهای عشایر ایل قشقایی در استان فارس

جامعه عشایری با تولید30 درصد گوشت قرمز کشور در تامین امنیت غذایی جامعه نقش دارد، اما بررسی سطح تغذیه و امنیت غذایی این جامعه تولید کننده کمتر مورد توجه بوده است. در مطالعه حاضر، امنیت غذایی خانوارهای ایل قشقایی با شاخص fcs محاسبه و تعیین کننده های امنیت غذایی این گروه خانوارها با الگوی لاجیت ترتیبی مشخص گردید. داده ها از طریق نمونه گیری تصادفی، به روش مصاحبه حضوری250 پرسشنامه در دوره قشلاق سال 1399 تکمیل شد. نتایج نشان داد که 33.6درصد از خانوارها دارای امنیت غذایی بالا، 29.2 درصد دارای امنیت غذایی پایین و 37.2درصد ناامنی غذایی دارند. متغیرهای درآمد، تعداد دام، تنوع درآمد، دسترسی به زیرساخت ها، تحصیلات سرپرست خانوار و اتومبیل شخصی، با امنیت غذایی خانوار نسبت مستقیم و متغیرهای بعد خانوار، نسبت وابستگی و فاصله منطقه عشایری تا بازار مواد غذایی با امنیت غذایی خانوار نسبت معکوس دارند. از بین عوامل موثر بر وضعیت امنیت غذایی خانوارها، متغیرهای تنوع درآمد و دسترسی به زیرساخت ها بیشترین تاثیر مثبت و متغیرهای نسبت وابستگی و بعد خانوار بیشترین تاثیر منفی را بر امنیت غذایی خانوارها دارند. در انتها پیشنهاد گردید جهت بهبود وضعیت امنیت غذایی جامعه مورد مطالعه، افزایش دسترسی به زیرساخت های اصلی (آب پایدار، برق، خانه بهداشت سیار و تلفن همراه) این جامعه در دستور کار سیاستگذاران و متولیان این جامعه تولید کننده باشد و در کنار آن در جهت ارتقاء سطح تحصیلات افراد اقدام گردد و آموزشهای ترویجی در راستای بهبود رژیم غذایی و تنوع درآمد این خانوارها نیز پیشنهاد گردید.

food security determinants of qashqai nomadic households in fars province

nomadic tribes, producing 30% of the country’s red meat, play a role in ensuring the community’s food security, but the assessment of the nutritional level and food security of this producing community has received less attention. in the present study, the food security of qashqai tribal households was calculated using the food consumption score (fcs) index, and the determinants of food security for this group of households were identified using an ordered logit model. data were collected through random sampling, using face-to-face interviews with 250 questionnaires completed during the winter pasture period of 1399 (iranian calendar year). the results showed that 33.6% of households were in  high food security, 29.2% had low food security, and 37.2% had food insecurity. the variables of income, number of livestock, income diversification, access to infrastructure, head of household’s education, and the personal car were directly related to household food security, while the variables of household size, dependency ratio, and distance from the nomadic area to the food market were inversely related to household food security. among the factors affecting the food security status of households, the variables of income diversification and access to infrastructure had the greatest positive impact, and the variables of dependency ratio and household size had the greatest negative impact on household food security. in conclusion, it was suggested that to improve the food security situation of the studied community, increasing access to basic infrastructure (stable water, electricity, mobile health clinic, and mobile phone) for this producing community should be on the agenda of policymakers and those in charge of this community, and along with that, steps should be taken to improve the education level of individuals, and promotional training should be provided to improve the diet and income diversification of these households.