نقش تحولات اجتماعی و تغییرات محیطی در دگرگونی الگوی معیشت در جوامع روستایی مورد مطالعه: شهرستان ملکشاهی ایلام

معیشت در اجتماعات روستایی ارتباط تنگاتنگی با زمینه اجتماعی و شرایط محیطی دارد. هر گونه تغییر در نگرش اجتماع به زندگی و شرایط محیطی می تواند تغییر سبک زندگی و شیوه تامین معیشت را به دنبال داشته باشد. هدف این مقاله مطالعه نقش تغییرات اجتماعی و شرایط محیطی بر جهت‌گیری تامین معیشت در روستاهای شهرستان ملکشاهی است. روش تحقیق پژوهش، کیفی و استراتژی مورد استفاده نظریه مبنایی است. روش گردآوری داده مصاحبه نیمه ساخت یافته و روش نمونه گیری، نمونه گیری هدفمند است. تعداد مطلعان 34 نفر و اطلاعات موردنیاز در طول سال های 2019 تا 2021 گردآوری و تکمیل شده است. یافته ها نشان داد که تغییرات اجتماعی مثل سبک زندگی، کیفیت زندگی، تغییر نگرش به زندگی، جذابیت سبک زندگی شهری، اولویت آینده فرزندان و ضرورت تحصیل آنان، گسترش ناامنی و تغییرات محیطی همچون خشکسالی، کمبود منابع آبی، نامرغوب بودن زمین برای کشاورزی به عنوان علل تغییر رویکرد تامین معیشت؛ اقتصادی نبودن فعالیت‌های سنتی به دلایلی چون نبود زیرساخت های مناسب، مشاع بودن زمین های کشاورزی و ناتوانی در بازاریابی به عنوان شرایط زمینه ای و در نهایت بهره‌وری پایین، افزایش قاچاق دام به عراق و دزدی و ناامنی به عنوان شرایط مداخله ای در تغییر نظام معیشت روستایی در روستاهای شهرستان ملکشاهی موثر بوده اند. نتایج نشان داد که تغییرات فرهنگی اجتماعی و تغییرات محیطی نقش محوری در تغییر تامین معیشت و شیوه معیشتی داشته است. این عوامل باعث تغییرات قابل توجه در حوزه اشتغال و شیوه تامین معیشت مردم منطقه شده است. افول دامداری سنتی و شکل‌گیری دامداری نیمه تجاری، مهاجرت، تمایل به فعالیت در بخش اداری، رواج باغداری، رواج ساخت خانه باغ در روستاها شده است که تلاش می کند وابستگی خود به محیط را کاهش دهد و با کنترل شرایط محیطی، تاثیرات آن را به حداقل برساند.

the role of social and environmental changes on the change of livelihood approach in rural communities; case study: rural area of malekshahi county

livelihood in rural communities is closely related to social context and environmental conditions. any change in society’s attitude towards life and environmental conditions can lead to a change in lifestyle and way of providing livelihood of rural communities. the purpose of this article is study the role of social changes and environmental conditions on the approach of providing livelihood in the villages of malekshahi. the research method is qualitative research and the strategy used is based on theory. the data collection method is semi-structured interview and the sampling method is purposive sampling. the number of informants is 34 and the required information has been collected and completed during the years 2019 to 2021.the findings showed that social changes such as lifestyle, quality of life, change in attitude towards life, the attractiveness of urban lifestyle, the future priority of children and the need for their education, the spread of insecurity and environmental changes such as drought, lack of water resources, poor quality land for agriculture as the reasons for changing the livelihood approach; the uneconomical nature of traditional activities due to reasons such as the lack of suitable infrastructure, the commonality of agricultural land and the inability to market as background conditions and finally low productivity, the increase in cattle smuggling to iraq and theft and insecurity as intervention conditions. they have been effective in changing the rural livelihood system in the villages of malekshahi. the results showed that social cultural changes and environmental changes played a central role in changing livelihoods and ways of living. these factors have caused significant changes in the field of employment and livelihood of the people of the region. the drastic reduction of traditional animal husbandry, the formation of semi-commercial animal husbandry, migration, the desire to work in the administrative sector, the spread of horticulture, the construction of garden houses in villages has become popular, which tries to reduce its dependence on the environment in order to reduce its effects by controlling environmental conditions.