آگاهی کشاورزان از مفهوم، علل و اثرات تغییرات اقلیمی در مناطق روستایی استان خراسان جنوبی

آگاهی کشاورزان از مفهوم، علل و فرایند تغییرات اقلیمی، رابطه مستقیم با سازگاری آنان نسبت به اثرات تغییر اقلیمی و کاهش این اثرات دارد. پژوهش حاضر نیز با هدف بررسی میزان آگاهی کشاورزان نسبت به پدیده تغییرات اقلیم در مناطق روستایی شهرستان نهبندان از توابع استان خراسان جنوبی انجام شد. تعداد 180 کشاورز با محاسبه فرمول کوکران به‌عنوان جامعه نمونه تعیین شدند. روش نمونه‌گیری در تحقیق حاضر روش چندمرحله‌ای و در سطح روستاها بصورت تصادفی بود. مهم‌ترین ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه بود که روایی آن توسط متخصصان و پایایی آن با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ به میزان 0.76 تایید شد. تحلیل داده‌ها در نرم‌افزار spss19 انجام و نتایج نشان داد که حدود 11 درصد از کشاورزان هیچ اطلاعی از مفهوم تغییر اقلیم نداشتند. در واقع، هنوز این مفهوم در بین کشاورزان شناخته شده نیست و اینکه این تغییرات کوتاه‌مدت است یا بلندمدت، هیچ اتفاق نظری وجود ندارد. هرچند آنها تغییر اقلیم را به عنوان یک خطر جدی برای شهرستان نهبندان به خوبی درک کردند چون اثرات زیست‌محیطی، اقتصادی و اجتماعی آنرا همانند خشکسالی‌های مکرر، کاهش بارندگی، افزایش بیکاری و مهاجرت بویژه در بین جوانان، کاهش تولیدات کشاورزی و قدرت خرید در سطح شهرستان را کاملاً حس کردند. متغیرهایی مانند سطح تحصیلات و حضور در دوره‌های آموزشی با آگاهی کشاورزان از تغییرات اقلیمی رابطه مثبت و متغیرهایی مانند سن و تعداد فرزندان رابطه منفی و معنی‌داری داشتند. لذا پیشنهاد می‌شود با افزایش کمیت و کیفیت دوره‌های آموزشی، آگاهی کشاورزان از پدیده تغییر اقلیم و نحوه سازگاری با آن را افزایش داد.

farmers’ awareness of the concept, causes and effects of climate change in rural areas of south khorasan province

farmers’ awareness of the concept, causes and process of climate change is directly related to their adaptation to the effects of climate change. thus, the main purpose of this study was to investigate the level of farmers’ awareness about climate change in nehbandan city which was located in south khorasan province. the number of 180 farmers were calculated as a sample population by cochran’s formula. to select cases through the county, the multi-stage sampling method and among villages, random sampling was used. the main data collection tool was a questionnaire whose validity was confirmed by experts and its reliability was confirmed by calculating cronbach’s alpha coefficient to 0.76. data was analysised in spss19 software. the results showed that about 11% of farmers had no knowledge about the concept of climate change. in fact, this concept is not yet known among farmers, and there is no consensus on whether climate change is short-term or long-term. however, they percieved climate change as a serious threat to nehbandan because they fully experienced its environmental, economic and social effects, such as frequent droughts, declining rainfall, rising unemployment and migration, declining agricultural production and purchasing power in the county. variables like education level and attendance at training courses showed a positive relationship with farmers’ awareness of climate change and variables such as age and number of children had a significant negative relationship. therefore, it is recommended to increase framers’ awareness about climate change and how to adopt with it trough holding more qualified educational courses.