تحلیل انواع کارایی توام با ریسک تولید گندم در منطقه سیستان

گندم یکی از محصولات مهم زراعی منطقه سیستان است که علاوه بر سطح زیر کشت بالا، نقش بسزایی در اقتصاد این منطقه دارد. بررسی کارآیی این محصول می‌تواند نقشی به‌سزا در راستای افزایش تولید آن داشته باشد از این رو در پژوهش حاضر به بررسی انواع کارایی توام با ریسک تولید پرداخته شده است. برای تحقق اهداف مذکور، از روش تحلیل مرزی تصادفی (sfa) استفاده شد. اطلاعات و داده های مورد نیاز از طریق تکمیل پرسشنامه در 3 شهرستان زابل، زهک و هیرمند از 250 بهره بردار گندم در سال زراعی 1399- 1398 جمع آوری شد.نتایج نشان داد در روش تحلیل مرزی تصادفی با در نظر گرفتن 3 نوع کارآیی، شهرستان زهک با مقدار 87 و 47 درصد بیش‌ترین کارآیی فنی و اقتصادی و شهرستان هیرمند با مقدار 58 درصد بیش‌ترین کارایی تخصیصی را داشته‌اند. نتایج تحلیل ریسک تولید نشان داد که نهاده دفعات آبیاری در هر سه شهرستان مذکور آثار منفی بر ریسک تولید داشته است. نتایج حاصل از تخصیص اقتصادی و تخصیصی نشان می‎دهد که آشنایی کشاورزان با اصول و فنون تولید علمی و نحوه مدیریت صحیح منابع و عوامل تولید در حد قابل قبولی نیست، بنابراین، توصیه می‌شود برگزاری دوره‌های آموزشی و ترویجی مناسب باعث آشنایی کشاورزان با نحوه استفاده بهینه از عوامل تولید و در نهایت منجر به بهبود کارایی فنی، تخصیصی و اقتصادی گندم‌کاران خواهد شد. با توجه به اینکه نهاده آب یک نهاده ریسک کاهنده است، استفاده از فناوری‌های جدید آبرسانی و روش‌های به‌زراعی با توجه به شرایط آب و هوایی منطقه توصیه می‌شود.

analysis of types of efficiency with risk of wheat production in sistan region

wheat is one of the most important crops in sistan region, which in addition to high cultivation area plays a significant role in the economy of this region. examining the efficiency of this product can play an important role in increasing its production. therefore, the present study investigates various types of efficiency with risk of production. to achieve these goals, the methods random frontier analysis (sfa) were used. data and data were collected by completing a questionnaire in 3 zabol, zahak and hirmand cities of 250 wheat cultivators in 2020-2021. the results showed that in stochastic frontier analysis with three types of efficiency, zahak city with 87% and 47% of the highest technical and economic efficiency and hirmand city with 58% had the most efficient allocation. also, the results of risk analysis showed that the irrigation inputs in all three cities had negative effects on production risk. the results of economic and allocative efficiency show that farmers’ familiarity with the principles and techniques of scientific production and how to properly manage resources and factors of production is not acceptable. therefore, it is recommended to hold appropriate training and extension courses to familiarize farmers with how to make optimal use of production factors and ultimately improve the technical, allocative and economic efficiency of wheat farmers. therefore, considering that water input is a reducing - risk input, the use of new irrigation technologies and farming methods is recommended according to the climatic conditions of the region. government support for producers, monitoring prices and banking facilities, meeting production needs and providing opportunities to improve the wheat market can be key strategies for the success of producers and their appropriate income.