شناسایی و واکاوی کنشگران شبکه نوآوری ایمنی غذایی کشاورزی ایران: کاربرد رویکرد تحلیل شبکه اجتماعی

جمعیت جهان پیوسته در حال افزایش است به طوری که سازمان ملل متحد پیش‌بینی کرده است که جمعیت از هفت میلیارد نفری جهان به هشت میلیارد در سال 2025 و 9.6 میلیارد در سال 2050 افزایش خواهد یافت. نیاز به تامین مواد غذایی به توجه به نرخ رشد جمعیت همچنین افزایش 20 درصدی مصرف سالانه مواد غذایی در دهه اخیر باعث به کارگیری حداکثری از زمین‌های زراعی، کودها و سموم شیمیایی و تغییر ژنتیکی برای افزایش تولید محصولات غذایی کشاورزی شده است. این امر موجب ایجاد مشکلات زیست‌محیطی، آلودگی اکوسیستم و مهم‌تر از آن آلودگی مواد غذایی و ناامنی تغذیه و به خطر افتادن سلامت انسان و بروز انواع بیماری‌ها، مسمومیت‌ها و سرطان‌ها شده است. از مهم‌ترینمهم‌ترین منابع ایجاد مزیت رقابتی در این راه، ظرفیت نوآوری است که با وجود اهمیت بالای آن، موفقیت نیازمند دسترسی به دانش جدید است. با توجه به هزینه‌بر و زمان‌بر بودن خلق دانش جدید توسط یک سازمان مجزا و اینکه همه دانش مورد نیاز نوآوری و افراد باهوش، نوآور و خلاق در یک سازمان وجود ندارند، به کارگیری شبکه نوآوری متشکل از کنشگران مختلف مرتبط با ایمنی غذایی راه‌کاری مناسب و مفیدی جهت استفاده حداکثر از دانش جهت خلق نوآوری در این زمینه می‌باشد. این پژوهش با بهره‌گیری از روش تحقیق کیفی- کمی انجام شده است. جهت جمع‌آوری اطلاعات و شناسایی شبکه نوآوری ایمنی غذایی از روش نمونه‌گیری گلوله برفی و مصاحبه عمیق با متخصصان و کارشنان در سازمان‌/شرکت‌های مرتبط با ایمنی غذایی کشاورزی در بخش کیفی و از پرسشنامه در بخش کمی تحقیق استفاده گردید. پس از شناسایی شبکه نوآوری با طراحی پرسشنامه حاصل از بخش کیفی با جمع‌آوری اطلاعات از جامعه کارشناسان و متخصصان حوزه ایمنی غذایی به دنبال ترسیم روابط مابین کنشگران و بررسی شاخص‌های شبکه با استفاده از نرم‌افزار ucinet می‌باشد. یافته‌های این پژوهش 21 سازمان را به عنوان کنشگران این شبکه شناسایی نمود که هشت کنشگر از جمله سازمان غذا و دارو، گروه صنایع غذایی و سایر کنشگران اصلی و مرکزی و همچنین 13 کنشگر دیگر از جمله گروه بهداشت و ایمنی غذایی، آزمایشگاه کنترل کیفیت سازمان غذا و دارو و سایر کنشگرانی پیرامونی بودند.

identifying and analyzing the actors of iran agricultural food safety innovation network: application of social network analysis approach

the growing global population has led the united nations to predict that the world’s population will increase from seven billion to eight billion by 2025 and 9.6 billion by 2050. this population growth has increased the need for food supply. also, the 20% increase in annual food consumption in the last decade has exacerbated the problem of insufficient food production, leading to maximum utilization of crops, fertilizers, chemical pesticides, and genetic modification to increase agricultural food production. this approach has led to environmental problems, ecosystem pollution, and more importantly, food pollution and food insecurity, and endangering human health and the occurrence of various diseases, poisonings, and cancers. one of the most important sources of competitive advantage in this way is the capacity for innovation, which, despite its great importance, its success requires access to new knowledge. given the costly and time-consuming creation of new knowledge by a single organization and that not all the knowledge needed for innovation and intelligent, innovative, and creative people in an organization, using an innovation network consisting of various actors related to food safety is a suitable and helpful solution to use a maximum of knowledge to create innovation in this field. this research uses a qualitative-quantitative research method, snowball sampling method, and in-depth interviews with experts and experts in organizations/companies related to agricultural food safety to identify the food safety innovation network and design a questionnaire from the qualitative stage collecting information. drawing relationships between actors and examining network indicators using ucinet software. the findings of this study identified 21 organizations as actors in this network. eight actors, including the food and drug administration, food industry group, etc., were the main and central actors, and 13 other actors, including the food and drug administration, quality control laboratory of the food and drug administration, etc., were peripheral activists.