بررسی شاخص‌ها و عوامل موثر بر سواد غذا در میان خانوارهای روستایی، با تاکید بر نقش میانجی امنیت غذایی

سواد غذا در زمینه بهبود بخشیدن به برخی از جنبه های ناامنی غذا، با افزایش قابلیت انعطاف‌پذیری و به حداکثر رساندن استفاده از منابع موجود، از پتانسیل‌های مهمی برخوردار است. این پژوهش با هدف بررسی شاخص ها و عوامل موثر بر سواد غذا در میان خانوارهای روستایی با روش پیمایش در میان خانوارهای روستایی شهرستان دشتی استان بوشهر انجام شد. بر اساس فرمول کوکران و با استفاده از روش نمونه‌گیری چند‌مرحله ای، تعداد 232 خانوار  به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار جمع‌آوری داده ها پرسشنامه بود که روایی و پایایی آن از طریق پایلوت و نظر اساتید بخش ترویج و آموزش کشاورزی مورد تایید واقع شد و تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم افزار spss25 انجام شد. نتایج نشان داد که میانگین سواد غذایی در بین خانوارهای روستایی با سطح تحصیلات و سطح درآمد مختلف، تفاوت معنی‌داری دارد. نتایج بررسی ارتباط علّی متغیرها در قالب آزمون تحلیل مسیر نشان داد در بین متغیرهای وارد شده در مدل نشان داد میزان بهره‌گیری از خدمات اکوسیستم (با ضریب اثر 0.725)، نگرش نسبت به کشاورزی متعارف (0.577) و امنیت غذایی (0.465) دارای بیشترین تاثیر (مجموع اثرات مستقیم و غیر مستقیم) بر سواد غذایی روستائیان بودند و متغیر سن کمترین اثر (0.225) را داشت. در راستای بهبود سواد غذایی جوامع روستایی، شناسایی شیوه‌های علمی قابل ارائه در دوره‌های آموزش رسمی و غیر رسمی، توجه به  دانش تجربی روستائیان در رابطه با مواد غذایی و همچنین مدیریت مناسب آموزشی پیشنهاد می گردد.

investigating the indicators and factors affecting food literacy among rural households, with emphasis on the mediating role of food security

food literacy has significant potential for improving some aspects of food insecurity by increasing flexibility and maximizing the use of available resources. the aim of this study was to investigate the indicators and factors affecting food literacy among rural households by survey method among the statistical population of rural households in dashti city of bushehr province. the number of samples was selected based on cochran’s formula and 232 households by multi-stage sampling method. the data collection tool was a questionnaire whose validity and reliability were confirmed by the pilot and the opinion of faculty of agricultural extension and education and data analysis was performed using spss25 software. the results showed that the average food literacy among rural households with different levels of education and income level was significantly different. the results of examining the causal relationship in the form of path analysis test showed that among the variables included in the model, the use of ecosystem services (effect of 0.725), attitude towards conventional agriculture (effect of 0.577) and food security (effect of 0.465) had the highest effect (sum of direct and indirect effects) on food literacy and the age variable (effect of 0.225) had the lowest. in order to improve the food literacy of rural communities, it is recommended to identify the scientific methods that can be offered in formal and informal education courses, and pay more attention to the empirical knowledge of villagers regarding food, as well as appropriate educational management.