تعیین عوامل موثر بر رفتار حفاظت از برق خانوارهای روستایی استان خوزستان: کابرد مدل فعال سازی هنجار (nam)

نسبت مصرف برق مسکونی به کل مصرف انرژی در دهه های گذشته در سراسر جهان به سرعت افزایش یافته است. درک نقش عوامل روانشناختی در زمینه رفتار حفاظت از برق در ارتقاء رفتارهای صرفه جویی در مصرف برق و کاهش آلودگی های زیست محیطی برای توسعه پایدار یک کشور بسیار مهم است. در این مطالعه، به منظور بررسی عوامل موثر بر رفتار حفاظت از برق، از مدل فعال سازی هنجار استفاده گردید. جامعه آماری پژوهش را خانوارهای روستایی دو شهرستان باغملک و حمیدیه در استان خوزستان (8450=n) تشکیل داده و با استفاده از فرمول کوکران، نمونه ای به حجم 440 خانوار تعیین و از روش نمونه گیری چند مرحله ای خوشه ای تصادفی، خانوارها انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه ای بود که روایی صوری آن توسط متخصصین شامل دو گروه اعضای هیات علمی گروه ترویج و آموزش کشاورزی و کارشناسان سازمان آب و برق تایید گردید. افزون بر این، برای تعیین میزان پایایی بخش های مختلف پرسشنامه، از پیش آزمون و محاسبه ضریب آلفا کرونباخ استفاده شد که بین 0.72 تا 0.92 بود و مورد تایید قرار گرفت. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها جهت آمار توصیفی، همبستگی و رگرسیون از نرم افزار (spss(v20 استفاده شده است. نتایج آزمون همبستگی نشان داد متغیر رفتار با متغیرهای آگاهی از عواقب، خودکارآمدی، مسئولیت پذیری موقعیتی، هنجار اخلاقی، آگاهی از نیاز، احساس غرور و احساس گناه رابطه مثبت و معنادار دارد. به طور کلی نتایج این بررسی نشان داد، هنجار اخلاقی، احساس گناه و احساس غرور بر رفتار خانوارهای روستایی نسبت به حفاظت از برق تاثیر دارند. نتایج این مطالعه پیامدهای مهمی برای سیاست گذاران که هدف آن ها ترویج طیف گسترده ای از رفتارهای صرفه جویی در برق می باشد را به همراه دارد.

Determining the factors affecting the electricity protection behavior of rural households in Khuzestan province: Using the Norm Activation Model (NAM)

The proportion of residential electricity consumption in the total energy consumption has increased rapidly in the past decades all over the world. Understanding the role of psychological factors in the field of electricity protection behavior in promoting energy saving behaviors and reducing environmental pollution is very important for the sustainable development of a country. In this study, in order to investigate the factors affecting the behavior of electrical protection, the norm activation model was used. The statistical population of the study consists of rural households in Baghmalek and Hamidiyeh counties in Khuzestan province (N = 8450). Using Cochran’s formula, a sample of 440 households was determined and households were selected by multistage random cluster sampling. The data collection tool was a questionnaire whose face validity was confirmed by experts including two groups of faculty members of the Department of Agricultural Extension and Education and experts of the Water and Electricity Organization. In addition, to determine the reliability of different parts of the questionnaire, pretest and calculation of Cronbach’s alpha coefficient was used, which was between 0.72 to 0.92 and was confirmed. In order to analyze the data for descriptive statistics, correlation and regression, SPSS (V20) software was used. The results of correlation test showed that the behavior variable has a positive and significant relationship with the variables of awareness of consequences, selfefficacy, situational responsibility, moral norm, awareness of needs, feelings of pride and guilt. In general, the results of this study showed that moral norms, feelings of guilt and feelings of pride affect the behavior of rural households towards electricity protection. The results of this study have important implications for policymakers who aim to promote a wide range of electricity saving behaviors.