برآورد الگوی بهره وری کل عوامل تولید گندم آبی ایران با تاکید بر نقش سیاست اقتصاد دانش بنیان در امنیت غذایی

ارتقای بهره‌وری در راستای تامین امنیت غذایی مهم‌ترین هدف سیاست اقتصاد دانش‌بنیان در ایران است. رهیافتی که پیروی از آن، با توجه به چالش‌های پیش‌روی تولید با رویکرد سنتی، بیش از پیش احساس می‌شود. در این راستا، دولت‌ها با توجه به اهمیت گندم به عنوان یکی از مهم‌ترین محصولات راهبردی کشور، از طریق سرمایه‌گذاری‌ در برنامه‌های تحقیقاتی و ترویجی اصلاح ارقام،‌ همواره درصدد ارتقای بهره‌وری برای تامین امنیت غذایی می‌باشند. با این وجود، موفقیت در تحقیقات امری ضروری است تا بدین وسیله بهره‌وری افزایش یابد. مطالعه‌ی حاضر تلاش می‌کند با محاسبه‌ی منافع حاصل از تحقیقات به‌نژادی 10 رقم از ارقام منتخب گندم آبی، اثر منافع تجمعی حاصل از تحقیقات به‌نژادی موفق را بر بهره‌وری کل عوامل تولید گندم آبی ایران، طی سال‌های 1396-1375 برآورد کند. برای این منظور، نخست شاخص بهره‌وری کل عوامل تولید به روش شاخص ترینکوئیست تیل محاسبه شد. سپس، الگوی بهره‌وری کل عوامل تولید گندم آبی به روش وقفه توزیعی آلمون، برآورد شد. نتایج حاکی از آن است که یک درصد افزایش در منافع تجمعی حاصل از تحقیقات به‌نژادی ارقام منتخب گندم آبی، بهره‌وری کل عوامل تولید را به میزان 0.19 درصد افزایش می‌دهد. همچنین، یک درصد افزایش در مخارج ترویج و آموزش ارقام اصلاح شده‌ی گندم، بهره‌وری کل عوامل تولید را طی شش دوره به میزان 0.03 درصد افزایش می‌دهد. لذا، پیشنهاد می‌شود با بهبود برنامه‌های آموزشی و ترویجی، زمینه‌ی پذیرش ارقام اصلاح شده توسط کشاورزان از طریق افزایش سطح آگاهی، فراهم شود.

Estimating Total Factor Productivity Model of Irrigated Wheat Production of Iran with Emphasis on the Role of KnowledgeBased Economy Policy in Food Security

Improving productivity to ensure food security is the most important goal of knowledgebased economy policy in Iran. An approach that is felt more and more in line with the challenges facing traditional approaches to production. In this regard, given the importance of wheat as one of the most important strategic products of the country, governments have always sought to improve productivity to ensure food security, through investment in R&D programs. However, success in research is essential to increase productivity. The present study tries to estimate the impact of cumulative benefits of successful breeding research on the total factor productivity of irrigated wheat of Iran during 19962017, by calculating the cumulative benefits of breeding research of 10 selected cultivars of Irrigated wheat. For this purpose, first, the total factor productivity index was calculated by the TrinquistThiel index. Then, the model of total factor productivity of irrigated wheat was estimated, using Almon Distributed lags Method. The results show that a one percent increase in the cumulative benefits of breeding research of selected irrigated wheat cultivars increases the total factor productivity by 0.19 percent. Also, a one percent increase in the extension investment of wheat varieties increases total factor productivity by 0.03 percent over six periods. Therefore, it is suggested that the improvement of educational and extension programs provide a context for farmers’ acceptance of Improved varieties by raising awareness.