سنجش و ارزیابی تطبیقی زیست پذیری روستاهای دارا و فاقد فعالیت های حفاظت خاک و آبخیزداری (مطالعه موردی: استان چهارمحال و بختیاری)

رابطه زیست­پذیری روستاها با پایداری منابع پایه تولید، موضوعی است که تاکنون مورد توجه جدی قرار نگرفته است. البته به­دلیل بحران منابع­طبیعی و محیط­زیست و ناپایداری سکونتگاه­های روستایی از اهمیت روزافزونی برخوردار است. این پژوهش با هدف سنجش و ارزیابی تاثیر فعالیت­های حفاظت خاک و آبخیزداری بر زیست­پذیری روستایی در استان چهارمحال و بختیاری صورت گرفته است. جامعه آماری موردِ بررسی شامل ساکنان روستاهای مورد مطالعه و حجم نمونه در این پژوهش 143 نفر  بوده است. این پژوهش از‌‌ نظر هدف، کاربردی و بر مبنای راهبرد پژوهش، از نوع پیمایشی است و از ابزار پرسش‌‌نامه برای جمع‌‌آوری داده‌‌ها استفاده شده است.  روایی پرسشنامه با استفاده از روایی محتوا و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ به­دست آمد. برای تحلیل داده­ها از نرم­افزار spss18 استفاده شد. یافته­های تحقیق نشان داد سطح زیست­پذیری روستاهای دارای آبخیزداری و حفاظت خاک، نسبت به سطح زیست­پذیری روستاهای فاقد این طرح­ها دارای تفاوت معنی­داری بود. به­عبارتی، می­توان این­گونه نتیجه­گیری نمود که طرح­های آبخیزداری می­تواند موجب ارتقای شرایط زیستی در روستاها شده و البته در بلندمدت، میزان رضایتمندی از زندگی و فعالیت در روستاها را ارتقا دهد. پیشنهاد می­شود در جهت ارتقای شرایط زیست­پذیری روستاهای کوهستانی به اقدامات آبخیزداری توجه ویژه­ای صورت گیرد تا استفاده پایدار از منابع طبیعی و محصولات کوهستانی به­عنوان راهبرد اصلی معیشت توسط خانوارهای روستایی در نظر گرفته شود.

Assessment and Comparative Evaluation of Livability of Villages with and without Soil Conservation and Watershed Management Activities (Case Study: Chaharmahal va Bakhtiari Province)

The relationship between rural livability and the sustainability of basic production resources is an issue that has not been seriously considered so far. Of course, due to the crisis of natural resources and the environment and the unsustainability of rural settlements, it is becoming increasingly important. The aim of this study was to assess the impact of soil protection and watershed management activities on rural livability in Chaharmahal va Bakhtiari province. The statistical population included the residents of the studied villages and the sample size was 143 people. This research is applied in terms of purpose and based on the research strategy, it is a survey type and a questionnaire tool has been used to collect data. The validity of the questionnaire obtained using content validity and its reliability obtained through Cronbach’s alpha. SPSS18 software used for data analysis. Findings showed that the livability level of villages with watershed management and soil protection was significantly different from the viability level of villages without these plans. In other words, it can be concluded that watershed management projects can improve living conditions in rural areas and, of course, in the long run, increase the level of satisfaction with life and activity in rural areas. It is suggested that in order to improve the livability of mountain villages, special attention should be paid to watershed management measures so that the sustainable use of natural resources and mountain products is considered as the main livelihood strategy by rural households.