کارایی فنی آب و تعیین عوامل موثر بر پذیرش تکنولوژی نوین آبیاری با تاکید بر نقش سرمایه اجتماعی (تولیدکنندگان پسته شهرستان سیرجان)

سرمایه اجتماعی به عنوان عامل تولیدی کیفی، ابزاری برای اصلاح کارایی و بهره وری کشاورزان است. یکی از راه های نیل به توسعه توجه کردن به سرمایه اجتماعی و توانمندسازی و آگاه کردن کشاورزان از طریق تقویت ابعاد مختلف این نوع سرمایه می باشد. پسته به عنوان طلای سبز نقش مهمی در بخش کشاورزی شهرستان سیرجان دارد. یکی از بزرگ ترین مشکلات کشاورزان تولیدکننده پسته، محدودیت شدید منابع آبی است. با این وجود، تعداد زیادی از کشاورزان از روش سنتی به آبیاری می پردازند. در این تحقیق، ابتدا 285 کشاورز تولیدکننده پسته در شهرستان سیرجان براساس فرمول کوکران انتخاب شدند و براساس نوع روش آبیاری (سنتی یا مدرن) به دو گروه تقسیم شدند. سپس، ابعاد مختلف سرمایه اجتماعی براساس نظر putnum در این دو گروه ارزش گذاری شد و در حضور این عامل کارایی نهاده آب محاسه شد. با استفاده از مدل توبیت عوامل موثر بر کارایی آب و با کاربرد مدل لاجیت فاکتورهای تاثیرگذار بر پذیرش تکنولوژی آبیاری نوین با تاکید بر نقش سرمایه اجتماعی مورد بررسی قرار گرفتند. داده ها با استفاده از ابزار پرسشنامه در سال 981397 جمع آوری شدند. با توجه به نتایج، شاخص سرمایه اجتماعی در هر دو گروه مورد بررسی، براساس ابعاد اعتماد و هنجارها و انسجام اجتماعی در سطح متوسط و از نظر مشارکت و شبکه های اجتماعی در سطح پایین ارزیابی شد. میانگین کارایی آب (crs) با احتساب سرمایه اجتماعی و بدون احتساب آن در بین کشاورزانی که از روش آبیاری سنتی استفاده می کنند، به ترتیب 31 و 27 درصد و این مقادیر در گروه کشاورزانی که با روش های جدید با آبیاری می پردازند به ترتیب 67 و 58 درصد تعیین شد. یافته ها نشان داد متغیرهای شرکت در برنامه های صرفه جویی آب، تحصیلات، سرمایه اجتماعی، قیمت آب و نوع آبیاری تاثیر مثبت بر کارایی فنی آب دارند. به علاوه متغیرهای دسترسی به اعتبارات بانکی، میزان درآمد، سرمایه اجتماعی و قیمت آب بیشترین تاثیر مثبت بر پذیرش آبیاری نوین توسط کشاورزان داشتند. توصیه می شود دولت با تشویق کشاورزان جهت تجمیع پس اندازهای کشاورزان خرد و یکپارچه سازی باغات از طریق تعاونی های کشاورزی و آب بران که مهم ترین منبع تشکیل و تقویت سرمایه اجتماعی در بین کشاورزان است، در جهت افزایش کارایی آب و گسترش استفاده از سیستم آبیاری نوین گام بردارد.

Technical efficiency of water and determining the factors affecting adoption of new irrigation technology, with emphasis on the role of social capital (Pistachio producers in Sirjan)

Social capital as a qualitative factor of production is a tool to improve efficiency and productivity of farmers. One ways to achieve development is pay attention to social capital and empowerment and inform farmers by strengthening the various dimensions of this type of capital. Pistachio as a green gold has an important role in the agricultural sector of Sirjan. One of the biggest problems for pistachio farmers is the severe limitation of water resources. However, many farmers use the traditional method of irrigation. In this study, 285 pistachio farmers in Sirjan city were selected based on Cochran’s formula. Then, they divided into 2 groups based on the type of irrigation method (traditional or modern). After that, different dimensions of social capital were evaluated based on Putnum (2000) and in the presence of this factor, the efficiency of water input was calculated. In addition, using the Tobit model, the factors affecting water efficiency and using the logit model, the factors affecting the adoption of new irrigation technology with emphasis on the role of social capital were studied. Data were collected using a questionnaire in 201819. According to the results, the social capital index in both groups was evaluated based on the dimensions of trust and norms and social cohesion at a medium level and in terms of participation and social networks at a low level. The average water efficiency (CRS) with and without social capital among farmers who use traditional irrigation methods were 31% and 27%, respectively. These values in the group of farmers who use new methods of irrigation were determined 67% and 58%, respectively. In addition, it was found that the variables of participation in water saving programs, education, social capital, water price and type of irrigation have a positive effect on water technical efficiency. The variables of access to bank credit, income, social capital and water price had the most positive effect on the acceptance of new irrigation by farmers. It is recommended that by consolidating the savings of small farmers and integrating orchards through agricultural cooperatives and water user associations, which are the most important sources of formation and strengthening social capital among farmers, steps can be taken to increase water efficiency and expand the use of modern irrigation system.