ارزیابی شاخص‌های حکمرانی منابع آب زیرزمینی در بخش کشاورزی ایران : کاربرد چارچوب حکمرانی سازمان همکاری و توسعه اقتصادی در دشت همدان بهار

منابع آب زیرزمینی از دیرباز به‌عنوان یکی از منابع حیاتی تامین آب مصرفی و رفع نیازمندی‌های جوامع بشری مورد توجه بوده است. حکمرانی منابع آب زیرزمینی در بخش کشاورزی از طریق اجماع عوامل دولتی، خصوصی و مردمی درصدد یافتن چالش‌ها و خلاءهای موجود و ارائه راهکارهایی به منظور ارتقا و بهبود شرایط در جهت استفاده پایدار از منابع آب و بخصوص منابع آب زیرزمینی می‌باشد. در این مطالعه به منظور بررسی و ارزیابی حکمرانی منابع آب زیرزمینی دشت همدان بهار از چارچوب حکمرانی منابع آبoecd, 2015 استفاده گردید که شامل 3 بخش اصلی بهره‌وری، اثربخشی، اعتماد و تعامل و 12 رده فرعی می‌باشد. جامعه آماری پژوهش شامل 86 نفر از کارشناسان و مسئولان سازمان‌های مرتبط با مسایل آب در بخش کشاورزی بودند. روش جمع‌آوری داده ها با استفاده از روش میدانی و ابزار پرسشنامه انجام پذیرفت و داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار spss و 3.smart pls مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج بر اساس مقادیر اثر f2 نشان داد از میان سازه‌ها، سازه سیاست‌گذاری، بودجه و تامین مالی، اطلاعات و داده به ترتیب با مقادیر 0/422، 356/0 و 326/0 دارای اثر بزرگ بر متغیر مکنون برونزا می‌باشند و سایر سازه‌ها دارای اثر متوسط می‌باشند (اندازه اثر  f2 بین مقادیر 15/0و 35/0 نشان‌دهنده اثر بزرگ می‌باشند). نتیجه برازش‌ مدل ‌کلی بر اساس‌ ‌معیار ‌gof عدد 29/0 را بدست آمد که نشان از برازش خوب و قابل قبول مدل می‌باشد. همچنین نتایج حاصل از آماره آزمون t و ضرایب مسیر (β) نشان داد که سازه‌های سیاست‌گذاری و اقدامات نوآورانه و بودجه و تامین مالی بیشترین و قویترین تاثیر را بر حکمرانی منابع آب زیرزمینی دشت همدان – بهار دارا می‌باشند. بنابراین، وجود اطلاعات شفاف، دقیق و به موقع در سیاست‌گذاری صحیح منابع آب زیرزمینی باعث تصویب قوانین و اقدامات نوآورانه مناسب و سازگار با شرایط منطقه، جلب مشارکت ذینفعان و به طور کلی، ایجاد یک چرخه حکمرانی مناسب و موثر خواهد شد.

Evaluation of Groundwater Resources Governance Indicators in Iran’s Agriculture Sector: Application of the OECD Governance Framework in the HamadanBahar Plain

Groundwater resources have long been considered as one of the vital sources of water supply and meeting the needs of human societies. Groundwater resources governance through the consensus of public, private and public actors in a participatory perspective seeks to find existing challenges and gaps, formulate, and provide solutions to improve and improve the conditions for sustainable use of water resources, especially groundwater resources. Therefore, in this study, in order to study and evaluate the governance of groundwater resources in the HamadanBahar plain, the water resources governance framework presented by the OECD in 2015 was used. The present study was evaluated using field method, survey technique and questionnaire tools and using SPSS software and 3.Smart PLS in order to evaluate the governance indicators of groundwater resources from the perspective of 86 experts and officials of relevant organizations. For this purpose, the OECD governance framework (2015), which includes 3 main sections of productivity, effectiveness, trust and interaction and 12 subcategories are divided. The results of F2 effect size showed that among the structures, policy structure, optimal use of resources, information and data with values of 0/422 0/356 and 0/326, respectively, based on F2 effect size criteria between 0/15 and 0/35 have a large effect on the latent variable exogenous And other structures have a moderate effect. In addition, the result of the fit of the general model ‌ GOF standard is 0/29, which indicates a good and acceptable fit. In addition, the results of ttest and path coefficients (β) showed that policy structures, Innovation, and Financial have the greatest and strongest impact on the governance of groundwater resources in the HamadanBahar plain.