بررسی تاثیر ویژگی‌های ادراک‌شده کودهای زیستی بر مصرف آن‌ها در بین کشاورزان (مورد مطالعه: روستای ینگیجه، شهرستان زنجان)

ویژگی های ادراک شده نوآوری به‌عنوان مولفه ها یی محسوب می شوند که پذیرش یک نوآوری را تحت تاثیر قرار می دهند. بر این اساس، پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر ویژگی های ادراک شده کودهای زیستی، بر مصرف این کودها در روستای ینگیجه از بخش مرکزی شهرستان زنجان انجام شد. جامعه آماری این پیمایش شامل تمامی کشاورزان فعال در این روستا (313=n) بود که 161 نفر از آنان به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. معیار تعیین حجم نمونه، متناسب با حجم نمونه مورد نیاز برای استفاده از تکنیک های چندمتغیری آماری بود که البته بر اساس فرمول کوکران نیز بسندگی حجم نمونه تایید شد. به منظور جمع‌آوری داده ها از پرسشنامه ای استفاده شد که روایی آن توسط صاحب نظران و پایایی آن از طریق محاسبه آلفای کرونباخ (برای بخش های مختلف بالاتر از 0.7) مورد تایید قرار گرفت. فن تحلیل تشخیصی به روش گام به گام برای بررسی اثر ویژگی‏های نوآوری شامل «سازگاری ادراک‌شده»، «رویت‌پذیری ادراک شده»، «پیچیدگی ادراک شده»، «آزمون‌پذیری ادراک شده» و «مزیت نسبی ادراک شده» بر مصرف کودهای زیستی استفاده شد. نتایج حاصل از تحلیل تشخیصی نشان داد که «مزیت نسبی ادراک‌شده» به‌عنوان تنها ویژگی کودهای زیستی است که توانست کشاورزان گروه «مصرف کننده» را از کشاورزانی که این کودها را مصرف نمی کنند، متمایز نماید. سایر متغیرهای وارد شده به تابع تشخیصی فاقد توان تشخیصی قابل قبول برای تفکیک سطوح متغیر «مصرف کود» بودند. ممکن است کشاورزان مختلف به دلیل تفاوت‏هایی که از نظر شرایط مالی، فنی و مهارتی شان داشته‏اند؛ ادراک متفاوتی از ویژگی های کودهای زیستی پیدا کرده باشند. بنابراین پیشنهاد می شود در مطالعات آتی اثر ویژگی های فردی اجتماعی کشاورزان توام با ویژگی های ادراکی آنان از نوآوری مد نظر قرار گیرد.

Investigating the Effects of Innovation perceived Characteristics on Biofertilizers Consumption among Farmers (Case Study: Yengijeh Village, Zanjan County)

Perceived innovation characteristics are one of the components affecting innovation adoption. Accordingly, present study aimed to investigate the perceived biofertilizers characteristics impact on consumption of these biofertilizers. Statistical population of this study constituted of all farmers were working in Yengijeh Village in Zanjan county (N= 313) from which 161 farmers were accessed through convenient sampling. Sample size was determined according to appropriate sample size for multivariate statistical techniques. The appropriateness of determined sample size was also confirmed by Cochran formula. Data collected through a questionnaire that its validity and reliability were examined respectively by a panel of experts and Cronbach’s alpha (α ≥ 70). Stepwise discriminant analysis was applied to examine the effect of innovation characteristics including "perceived compatibility", "perceived observability", "perceived complexity", "perceived trialability" and "perceived relative advantage" on biofertilizers consumption. Discriminant analysis revealed that "perceived relative advantage" was the only biofertilizers’ characteristic that could distinguish consumer farmers from non consumer farmers. Other variables entered the discriminant function lacked acceptable discriminant power for separating consumer farmers from nonconsumer farmers. In this study farmers’ perception of biofertilizers may could affected by their financial, technical conditions and skills. Thus, it is suggested that farmers’ individual and social characteristics considered, besides, biofertilizers perceived characteristics.