ارائه مدل نگرش مذهبی و عمل به باورهای دینی با تقلّب تحصیلی: نقش میانجی‎گری خودکارآمدی تحصیلی

پژوهش حاضر با هدف ارائه مدل نگرش مذهبی و عمل به باورهای دینی با تقلّب تحصیلی با تاکید بر نقش میانجی‌گر خودکارآمدی تحصیلی انجام شد. روش پژوهش حاضر توصیفی− همبستگی از نوع مدل معادلات ساختاری و جامعه آماری آن شامل کلیه دانش‎آموزان دختر متوسطه دوم شهر خرم‎آباد به تعداد 9981 دانش‎آموز در سال تحصیلی 96−1395 بود که از این میان 240 نفر براساس قاعده سرانگشتی کلاین (2015) تعیین و به روش نمونه‎گیری تصادفی طبقه‎ای نسبی برحسب ناحیه و پایه تحصیلی انتخاب شدند. به‎منظور گردآوری داده‎ها از پرسشنامه‎های عمل به باورهای دینی، نگرش مذهبی، خودکارآمدی تحصیلی و تقلّب تحصیلی استفاده شد. تمام تحلیل‎ها به روش مدل‎سازی معادلات ساختاری انجام شدند. نتایج نشان داد که عمل به باورهای دینی دارای اثر مستقیم و با میانجی‎گری خودکارآمدی تحصیلی اثر غیرمستقیم بر تقلّب تحصیلی داشت، اما نگرش مذهبی اثر مستقیم و غیرمستقیم بر تقلّب تحصیلی نداشت؛ همچنین اثر مستقیم خودکارآمدی تحصیلی بر تقلّب تحصیلی منفی و معنادار بود. در مجموع می‎توان گفت هرچند که نگرش‎ها نقش مهمی در جهت‎دهی و شکل‎دهی به رفتارهای افراد دارند، اما نگرش مثبت مذهبی به‌تنهایی یک عامل کافی برای بازداری از رفتار انحرافی نیست بلکه نگرش باید به عملکرد بینجامد تا نقش بازدارندگی داشته باشد.

presenting a model of religious attitude and the practice of religious beliefs with academic cheating: the mediating role of academic self-efficacy

the aim of the present study was to present a model of religious attitude and the practice of religious beliefs with academic cheating with an emphasis on the mediating role of academic self-efficacy. this descriptive-correlational study applied the structural equation modeling, and its population included all female students of second high school in the city of khorramabad in the academic year 2016-2017 (9981 students). the sample size of 240 was determined by the rule of thumb kline (2015), and the sample was formed by the stratified random sampling according to district and academic level. collecting the data was done by the questionnaires of the practice of religious beliefs, religious attitude, academic self-efficacy, and academic cheating. all analyses were performed by the structural equation modeling. the results showed that the practice of religious beliefs, without the mediating role of academic self-efficacy, has a direct effect, and with the mediating role of academic self-efficacy, has an indirect effect on academic cheating; but religious attitude does not have any effect on academic cheating. moreover, academic self-efficacy, negatively and significantly, has a direct effect on academic cheating. in general, it can be said in spite of the important role of attitudes in directing and forming individuals’ behaviors, positive religious attitude, itself, is not the only sufficient factor of preventing deviant behavior, and it should result in a function, so that it can act as a deterrent.