مرور نظام‎مند و متاسنتز مطالعات مربوط به چرایی مکتب روان‎شناسی اسلامی

مسلمانان همخوان با زمینه‎های اعتقادی−فرهنگی، خدمات روان‎شناختی ویژه‎‎ای را طلب می‎کنند؛ همچنین تفاوت مبانی اسلامی با مبانی روان‎شناسی لزوم تاسیس «مکتب‎ روان‎شناسی‎ اسلامی» را قطعی می‎کند. بررسی چرایی مکتب به تسهیل نقد و بررسی با یکپارچه شدن ضرورت‎ها، مشخص شدن جهتِ حرکت و نیز انصراف یا اطمینان علاقه‌مندان از ادامۀ این مسیر کمک می‎کند؛ همچنین کثرتِ داده‎ها در این موضوع، پژوهشی با روش مرور نظام‎مند و متاسنتز را ضروری می‎سازد. «مرور نظام‎مند» روش قاعده‎مندی برای یافتن همۀ اطلاعات موجود در یک موضوع خاص می‌باشد. «متاسنتز» روشی است که با تلفیقِ نتایجِ پژوهش‎های کیفی، تفاوت‎ها و شباهت‎های آنها با هم مقایسه می‎شود. نتیجۀ مرور نظام‎مند این پژوهش شناساییِ 37 نشریه و 33 استاد بود که از بررسی آرشیو و آثار ایشان 60 کتاب، 700مقاله، 18میزگرد استخراج شد؛ پس از حذف اسناد نامرتبط؛ 3کتاب، 14مقاله، 7مصاحبه و 14میزگرد با روش فراترکیب؛ تلخیص، کدگذاری، دسته‎بندی، یکپارچه‎سازی و بازنویسی شد. نتایج پژوهش نشان داد که به چرایی دو دسته پاسخ داده شده است: «کاستی‎های روان‎شناسی» و «درونداشت‎های مکتب‎روان‎شناسی‎اسلامی». کاستی‎های روان‎شناسی در شش‎ سرفصلِ «وجود سوگیری»، «خطای مبانی»، «ناسازگاریِ فرهنگی اعتقادی»، «محدودیت و انحصارِ روشمندی»، «ناکارآمدی»، «ارزش‎مداری» قرار می‎گیرد. درونداشت‎ها نیز در پنج سرفصلِ «فرصت‎های روان‎شناسی موجود»، «وجود معارف روان‎شناختی دینی»، «لزوم تحقق رویکرد جامع و واحد»، «جامعه‎سازی اسلامی» و «منافع بومی‎سازی» است.

systematic review and meta−synthesis of studies on why the system of psychology

given the large population of people who build psychological services in line with their particular belief−cultural contexts as well as islamic debates, the creation of an the system of psychology is felt. examining the reasons why the system has several benefits: 1) criticism with the integration of the essentials 2) determining the direction of movement 3) withdrawal or those interested in continuing this path. this certainty and the existence of a large number of topics in this subject, requires research with a systematic review method and metasynthesis. systematic review is the method of finding all the information on a particular topic; metasynthesis is a method that compares the results of qualitative research, comparing their differences and similarities. the result of a systematic review of the above research was the identification of 37 journals and 33 professors, whose research archives and works revealed 60 books, 700 articles, and 18 roundtables. after deleting the unrelated documents, 3 books, 14 articles, 7 interviews and 14 roundtables were left, which were summarized, coded, categorized, integrated and rewritten by the meta−combined method. the results of the study showed that two categories have been answered: psychological deficiencies and insights of islamic psychology. inefficiency, value−orientation were examined. the findings of the entries were discussed under five headings: existing psychological opportunities, existence of religious psychological education, the need for comprehensive and unified deepening, islamic sociology and the benefits of localization.