سنجشِ بنیان‎های روشی و شناختیِ نظام‎نامه‎ اصول اخلاقی مشاورۀ ایالات متحده‎ آمریکا

نظام‎نامۀ اصول اخلاقی مشاورۀ ایالات متحدۀ آمریکا دارای بنیان‎های معرفت‎شناختی و پیش‎فرض‎های عقیدتی معینی است که سنجش و نقد آنها اهمیت بسزایی دارد. این نظام‎نامه (aca)، یکی از شناخته‎شده‎ترین و پرداخته‎ترین نمونه‎ها در نوع خود است که الگوی بسیاری از دیگر موارد تدوین نظام‎نامه‎های اخلاقی این حوزه در دیگر کشورها بوده است. درنتیجه یافتن ساختار و مفروضات معرفتی‎ای که این نظام‎نامه را شکل داده است، در تشخیص گرایشِ اساسی دیگر نظام‎نامه‎ها و کاستی‎های آنها اهمیت بسزایی دارد. به‎ دیگر سخن پژوهش در روح کلیِ حاکم بر این نظام‎نامه و یافتن پیش‎زمینه‎های نظری و پیش‎انگاره‎های فرهنگی−‎نگرشی بر سازندۀ بستر کلیِ آن می‎تواند در جُستارهای معطوف به تدوین نظام‎نامه‎های اخلاقی دیگر کشورها، از جمله کشور خودمان و پرهیز از تکرار برخی خطاهای احتمالی آن در تحقق این مهم ضروری باشد. درنتیجه پرسش بنیادین پژوهش پیشِ‎رو چیستی اساس معرفتی و مفروضات فرهنگی و نگرشی مستتر در aca است. می‎خواهیم ببینیم که کُدهای اخلاقی این نظام‎نامه از چه زمینۀ فرهنگی و عقیدتی‎ای صادر شده و این امر آن را دچار چه نواقصی کرده است؛ برای تحقق این مهم برخی رئوس توصیه‎های اخلاقی آن را با استناد به این فرض که امر روان‎شناختی از امر دینی و امر اخلاقی متمایز نیست و نوعی وحدت درونی میان آنها وجود دارد، مورد واکاوی قرار می‎دهیم. خواهیم دید که بنیاد معرفت‎شناختیِ این نظام‎نامه بر برخی مفروضات و برداشت‎های لیبرالیسم غربی از چیستی انسان، انکار یا اغماض در برابر وجهِ معنوی و فرامادی انسان و نیز فردگرایی در روشِ شناخت استوار است. بدین‌منظور نخست نقدی پایه‎ای در مورد بنیان‎های معرفت‎شناختی و روش‎شناختی این نظام‎نامه طرح می‎کنیم و سپس در این سنجش انتقادی به عناصرِ ساختاریِ آن می‎پردازیم.