آیا صبر همان تاب‌آوری است؟ مفهوم‌سازی کاربردی صبر برای شرایط بحرانی

در دهه‌های اخیر دو اصطلاح «تابآوری» و «صبر» پژوهش‌های زیادی را به‌سوی خود جلب کرده‌اند. اکنون پرسش این است که آیا این دو متغیر دارای یک سازه هستند یا دو سازه مختلف دارند؟ چه شباهت و تفاوت‌هایی بین این دو وجود دارد؟ این مطالعه از نوع کیفی (تحلیلی) است که به روش مروری انجام شد که ترکیبی از روش مرور سیستماتیک، تحلیل محتوا و مرور ادبیات بود. اطلاعات از منابع کتاب و مقاله جمع‎آوری شد. نتایج نشان داد که صبر شامل تاب‎آوری و فراتر از آن است. به لحاظ سازه‎‎های مفهومی صبر شامل بازداری از خشم، بازداری از شهوات، شکیبایی، استقامت، انتظار و گشایش عقل است؛ در حالی که سازه‎های مفهومی تاب‎آوری شامل تحمل‎پذیری، انطباق، بازگشت، سازگاری، افزایش ظرفیت و تغییر و بازسازی است. به همین ترتیب فرایند رشد صبر عبارتند از: بازداری هیجانی؛ شکیبایی؛ استقامت؛ انتظار و کمال. پس می‎توان نتیجه‎گیری کرد که روش صبر بهعنوان یک مدل در سبک زندگی اسلامی می‌تواند هم در پیشگیری و مداخله و هم در رشد و تکامل آدمی، به‌ویژه در مداخلات مرتبط با بحران به کار رود. این رویکرد می‌تواند جایگزین مناسبی برای دیدگاه‎های هیجان‌مدار و تاب‎آوری باشد.