رابطه رهبری اخلاقی و گزارش‌دهی تخلف با نقش میانجی استرس شغلی و نقش تعدیلگر عدالت تعاملی

زمینه و هدف: گزارش‌دهی تخلف موضوع جدید و مهمی است که لازم است سازمان‌ها در راستای افزایش سلامت سازمانی خود به آن توجه ویژه نمایند، زیرا عدم توجه به آن می‌تواند مشکل‌های زیادی را ایجاد کند که نشان‌دهنده اهمیت و ضرورت این مطالعه است. هدف این پژوهش، مطالعه رابطه رهبری اخلاقی و گزارش‌دهی تخلف با نقش میانجی استرس شغلی و نقش تعدیلگر عدالت تعاملی است.روش: مطالعه پیش رو از نوع توصیفی ارتباطی است و بررسی موضوع به وسیله پرسشنامه‌های رهبری اخلاقی، گزارش‌دهی تخلف، استرس شغلی و عدالت تعاملی با نمونه‌گیری تصادفی ساده از 153 نفر از کارکنان نظام سلامت در استان فارس در زمستان 1401 انجام گرفت. برای تحلیل یافته‌ها در قالب 3 فرضیه اصلی، از روش معادلات ساختاری توسط نرم‌افزار smart pls 3 استفاده شد.ملاحظات اخلاقی: در این پژوهش با حفظ قوانین نشر و همچنین محرمانگی در حریم شخصی پاسخ‌دهندگان و تعهد در زمینه استفاده از اطلاعات جمع‌آوری‌شده تنها در مسیر صحیح و اخلاقی، اصول اخلاق پژوهش رعایت شده است.یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد که بین رهبری اخلاقی و گزارش‌دهی تخلف رابطه مثبت و معناداری در سطح 65 درصد با معناداری کمتر از 0.0001 وجود دارد. همچنین این رابطه با حضور عدالت تعاملی به صورت مثبت تقویت می‌شود. سایر یافته‌ها نیز نشان داد که رهبری اخلاقی موجب کاهش استرس در کارکنان می‌شود (معناداری کمتر از 0.0001) و این کاهش استرس می‌تواند موجب افزایش سطح گزارش‌دهی تخلف شود (معناداری کمتر از 0.0001) که تاییدکننده نقش میانجی استرس است.نتیجه‌گیری: با توجه به یافته‌ها و اهمیت و حساسیت نظام سلامت لازم است که در راستای کاهش تخلف در سازمان‌های درمانی، ضمن ایجاد مسیرهای امن و مناسب، به جنبه‌های روانی و مدیریتی آن مانند رهبری اخلاقی و عدالت تعاملی بیش ‌از پیش توجه نمود. موارد فردی مانند استرس شغلی نیز لازم است که مورد توجه مدیران ارشد و برنامه‌ریزان قرار گیرد.

the relationship between ethical leadership and whistle blowingwith the mediating role of work-related stress and themoderating role of interactional justice

background and aim: whistle blowing is a new and important issue which needs organizations special attention inorder to increase organizational health. ignoring it can create many problems, which shows the importance and thenecessity of this study. the purpose of this research is to investigate the relationship between ethical leadership andwhistle blowing with the mediating role of work-related stress and the moderating role of interactional justice.methods: the present study is descriptive-communicative research. the study tools consisted of the ethicalleadership questionnaire, the whistle blowing scale, stress questionnaire and the interactional justice scale. thestudy was conducted in the winter of 2022 and the sample consisted of 153 health system employees in farsprovince. to analyze the findings through 3 main hypotheses, structural equation method and smart pls 3 softwarewere used.ethical considerations: in this research, the principles of research ethics have been observed through maintainingthe publishing rules and the participants’ privacy, as well as committing to use the collected data only for appropriateand ethical purposes.results: the research findings showed that there is a positive and significant relationship between ethical leadershipand whistle blowing at the level of 65% with the significance less than 0.0001. furthermore, this relationship will bepositively strengthened by the presence of interactive justice. other findings also indicated that ethical leadershipreduces stress in employees (with the significance less than 0.0001) and this reduction in stress levels can increasethe level of whistle blowing (with the significance less than 0.0001), which confirms the mediating role of stress.conclusion: considering the findings as well as the importance and the sensitivity of the health system, besidescreating safe and appropriate paths, it is necessary to pay more attention to its psychological and managerial aspectssuch as ethical leadership and interactive justice in order to reduce violations in medical organizations. individualfactors such as work-related stress are also necessary to be taken into consideration by senior managers and planners.