چالش‌های اخلاقی رحم جایگزین در ایران

ناباروری یکی از مشکلاتی است که بر رابطه زناشویی زوجین نابارور و نیز روابط اجتماعی و خانوادگی آنان تاثیر عمیقی می‌گذارد. نازایی، سومین عامل طلاق در کشور محسوب می‌شود که مطرح کننده نیاز به استفاده از فناوری‌های کمک باروری (art) می‌باشد. در این میان، روش درمانی رحم جایگزین که در آن شخص ثالث نیز حضور دارد، از جمله راهکارهای رفع ناباروری در برخی زوجین است که باعث بروز مباحث فقهی، اجتماعی، اخلاقی و حقوقی به ویژه حقوق خانواده شده است بطوری که بدون پاسخگویی به آنها نمی‌توان به مثبت بودن پیامدهای آن اطمینان داشت.هدف و روش‌ها: این پژوهش، مطالعه‌ای مروری است که براساس مطالعه کتابخانه‌ای، ترجمه مقالات و پایان‌نامه‌های لاتین و بهره‌گیری از تجارب دیگر کشورها گردآوری شده است و هدف آن، بررسی موضوع رحم جایگزین در ایران و چالش‌های موجود می‌باشد تا با رفع موانع موجود در استفاده از رحم جایگزین و ارایه راهکارهایی در موارد ممکن، زمینه تغییر نگرش فراهم گردد و بتوان در ترویج آن اقدام نمود.بحث و نتیجه‌گیری: با توجه به اینکه فقهای شیعه توانسته‌اند همگام با تحولات پزشکی، فتاوای مناسبی برای حل مشکلات مربوط به ناباروری تدارک ببینند، نظام حقوقی کشور نیز باید نسبت به قانونمند و نظام‌مند شدن رحم جایگزین اقدام نماید تا در صورت بروز مشکلات احتمالی پاسخ صریح حقوقی وجود داشته باشد. جایگاه کمیته‌های اخلاق بعنوان مرجع مناسب برای احراز روایی و نظارت بر استفاده از رحم جایگزین در فرایند بارداری غیر قابل انکار است.