مساله جایگاه، تعریف و دشواری‌های پایه‌ریزی مفهوم سلامت معنوی در جامعه ایرانی ـ اسلامی

درهم تنیدگی تاریخی معنویت و سلامت در آثار بسیاری از مفاخر پزشکی ایران به ویژه مفاخر مسلمانان مشهود است. تاکید بر این که در مراقبت های بهداشتی نباید صرفاً به بعد زیست شناختی انسان توجه کرد، بلکه باید ابعاد روانی، اجتماعی و معنوی سلامت فرد را نیز در نظر گرفت رو به فزونی گذاشته است. معنی کامل سلامت معنوی منحصر به اثر دعاها و حالات روحی در بهبودی بیماری‌ها و جانشین‌شدن آن برای درمان‌های رایج طبی و یا طب مکمل نیست. در فرهنگ و فضای ایرانی ـ اسلامی، مهمترین عامل تاثیرگذار بر سلامت فرد رسیدن به سلامت معنوی که اندیشه و ادبیات آن براساس قرآن به وسیله ده‌ها عارف و ادیب شکل گرفته و تدوین یافته است و منبعی برای توصیف سلامت معنوی و ارایه راه‌های رسیدن به آن به شمار می‌رود. ارایه تعریفی جامع و کامل از سلامت معنوی و شاخص های آن و تبیین ارتباط آن با ارکان، نهادها و عناصر درونی جامعه براساس فرهنگ، باورها و ارزش‌های حاکم بر جامعه ایرانی ـ اسلامی با یک مسیله اساسی روبرو است که نیاز به انجام تحقیقات بیشتری را می‌طلبد.