انواع تعارض منافع غیر مالی در پژوهش‌های زیست‌پزشکی و پیامدهای آن

زمینه و هدف: تعارضات اخلاقی مطرح در پژوهش می‌تواند تاثیر نامطلوبی بر تمامی مراحل یک تحقیق داشته باشد. هدف از انجام این پژوهش بررسی تعارضات اخلاقی غیر مالی در پژوهش‌های زیست‌پزشکی می‌باشد.مواد و روش‌ها: در این مطالعه مروری پایگاه‌های اطلاعاتی iranmedex، magiran، pubmed با واژگان کلیدی تعارض منافع، غیر مالی و پژوهش جستجو گردید. چکیده مقالات بازیابی‌شده بررسی و پس از حذف مقالات تکراری و غیر مرتبط، متن کامل مقالات مرتبط تحلیل شد.یافته‌ها: تعارضات غیر مالی را بر اساس گروه‌های درگیر می‌توان به سه دسته: 1 پژوهشگران؛ 2 موسسات پژوهشی؛ 3 مجلات علمی تقسیم نمود. تعارضات مطرح برای پژوهشگران: تمایل برای کسب شهرت، کسب درجه و موقعیت علمی بالاتر در مقایسه با همکاران، به دست‌آوردن گرنت‌های پژوهشی و تمایلات سیاسی، دینی و...، به علاه برخی سیاست‌ها در زمین ارتقای اعضای هیات‌علمی و مشوق‌های پژوهشی. برای موسسات پژوهشی: شناخته‌شدن به عنوان یک سازمان حرفه‌ای، طرفداری و یا موقعیت سیاسی افراد تصمیم‌گیرنده و مدیران مراکز پژوهشی، دست‌یافتن به افتخار و یا کسب رتبه در ارزیابی‌ها و شهرت و از مهم‌ترین تعارضات برای مجلات: وجود ارتباط داوران با نویسندگان و یا سازمان‌های پژوهشی تهیه‌کننده مقالات، دریافت گرنت و یا فعالیت از سوی داور در مرکزی که مقاله آن را برای داوری پذیرفته است، داشتن سابقه کار پژوهشی مشترک و یا مقاله با نویسندگان مقاله مورد بررسی.ملاحظات اخلاقی: ضمن رعایت امانتداری در تحلیل، گزارش و استناددهی انتشار نتایج به دور از هرگونه سوگیری انجام  شد.نتیجه‌گیری: توجه بیشتر سیاستگذاران این حیطه به تعارضات غیر مالی، تدوین کدهای اخلاقی در این زمینه، فرایندهایی برای شناسایی این نوع از تعارضات و تغییر سیاست‌ها و مقرراتی که در بروز این تعارضات نقش دارند، می‌تواند در به حداقل‌رساندن آن‌ها کمک نماید.