مبانی، پیش‌نیازها و رهیافت‌های تحقق و اعتلای سلامت معنوی مبتنی بر آموزه‌های اسلامی

زمینه و هدف: از طرح موضوع سلامت معنوی در حوزه سلامت، بیش از 5 دهه می‌گذرد، ولی همچنان ابعاد این بعد مهم ناشناخته باقی مانده است. این مطالعه با هدف ارائه رهیافت‌ها و راه‌کارهایی برای تحقق سلامت معنوی با نگرش اسلامی انجام شده است.مواد و روش‌ها: در این مطالعه کیفی، نخست به منظور استخراج مبانی و ادبیات نظری پژوهش، منابع وحیانی اسلامی شامل آیات قرآن و احادیث معصومین (ع) و همچنین اقوال برخی از علما، مرور گردیده و سپس با تحلیل متون مقدس به روش هرمنوتیکی و تحلیل محتوای قیاسی، رهیافت‌ها و راه‌کارهای دستیابی به سلامت معنوی ارائه گردید.یافته‌ها: سه بخش مبانی و اصول (12 مولفه)، پیش‌نیازها (3 مولفه) و رهیافت‌های اعتلای سلامت معنوی (10 مولفه) از متون استخراج و تحلیل گردید. بخش اول تبیین‌کننده سه عامل آسیب‌زننده اصلی گناه، شهوت و کینه است که سلامت معنوی جامعه را به خطر می‌اندازد و سلامت معنوی فردی و اجتماعی مستلزم پاکی دل و پرهیز از آن‌ها است. ایمان به خدا و توجه به سلامتی و بیماری، اعتقاد به انبیا و اولیای الهی و عمل به توصیه‌های آنان، امید و صبر و توکل به عنوان پیش‌نیازهای درمان روح و سلامت معنوی قیاس گردیده و بر اساس آن‌ها، رهیافت‌های نظری اعتلای سلامت معنوی ارائه گردید.ملاحظات اخلاقی: در این مطالعه امانت‌داری در گزارش‌دهی و استناد به متون رعایت گردید.نتیجه‌گیری: بهترین نسخه موجود قرآن و آموزه‌های معصومین (ع) و بهترین پزشکان، امامان معصوم و اولیای الهی هستند. بر این اساس فراهم‌نمودن زمینه برای عملیاتی‌نمودن رهیافت‌های نامبرده برای تحقق و اعتلای سلامت معنوی با بهره‌گیری از روش‌های تحقیق کمی و کیفی در سطوح فردی و اجتماعی توصیه می‌گردد.