تخمین غلظت ازن در سطح زمین با استفاده از روش رگرسیون خطی چند متغیره و تعیین پارامترهای موثر

زمینه و هدف: ازن سطح زمین (o3) به عنوان یکی آلاینده های بسیار خطرناک دارای اثرات قابل توجهی برای سلامت ساکنان مناطق شهری است. هدف از این مطالعه شناسایی عوامل موثر بر تشکیل ازن و مدلسازی تغییرات مکانی و زمانی غلظت ازن در کلان شهر تهران است. روش بررسی: داده های مورد استفاده در این تحقیق شامل داده های هواشناسی و داده های مربوط به غلظت آلاینده ها برای سال 1393 است. در این پژوهش ابتدا تاثیر و همبستگی پارامترها با غلظت ازن با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون (coefficient of pearson) و سپس مدلسازی غلظت ازن، با روش رگرسیون خطی چند متغیره (multivariate linear regression) انجام شد.یافته ها: مدل توسعه داده شده توانایی توصیف 79 درصد تغییرات داده برای سال 1393 را داشته است. آنالیز زمانی غلظت ازن نشان می دهد که بهترین عملکرد مدل برای فصل تابستان (r^2=0/771) و تیر ماه (0/778= r^2) بوده است. همچنین نتایج مدلسازی مکانی برای ایستگاه های سنجش آلودگی نشان می دهد که ایستگاه شهرداری منطقه 4 دارای کمترین ضریب تشخیص مکانی (r^2=0/6) و ایستگاه اقدسیه دارای بالاترین ضریب تشخیص (r^2=0/79) هستند. در نهایت توزیع مکانی مقدار غلظت ازن تخمین زده شده با مقدار غلظت ازن اندازه گیری در سطح ایستگاه همخوانی کاملی داشت.نتیجه گیری: بر اساس نتایج این مطالعه، تمامی پارامترهای مربوط به غلظت آلاینده ها همراه با پارامترهای هواشناسی از عوامل موثر در مدلسازی غلظت ازن سطح زمین بوده اند. همچنین پراکنش مکانی غلظت ازن در شهر تهران نشان از غلظت بیشتر ازن در جنوب و شرق تهران نسبت به شمال و غرب تهران بوده است.