پایش روند تغییرات کیفی آب‌های زیرزمینی چهار دشت استان گیلان طی یک دوره 12 ساله

زمینه و هدف: خشکسالی و کم آبی سال های اخیر باعث گرایش برنج کاران به استفاده حداکثری از منابع آب زیرزمینی به عنوان یک منبع مطمئن برای تولید شده است. این درحالی است که برنج علاوه بر کمیت آب، شدیدا تحت تاثیر کیفیت آب مورد استفاده است. هدف از این مطالعه بررسی روند پارامترهای کیفی آب زیرزمینی چهار دشت آستانه، تالش، لاهیجان و فومنات واقع در استان گیلان به تفکیک ماه های کم آب و پرآب است.روش بررسی: در این پژوهش، اطلاعات 15 متغیر کیفی آب زیرزمینی چهار دشت استان گیلان از سال 1382 تا سال 1393 مدنظر قرار گرفت. این اطلاعات در قالب 15 سری زمانی چاه پیزومتری دشت آستانه، 41 چاه پیزومتری دشت تالش، 24 چاه پیزومتری دشت لاهیجان و 44 چاه پیزومتری دشت فومنات جمع آوری گردید. بدین ترتیب برای هر چاه دو سری زمانی 15 تایی عوامل کیفی، در ماه کم آب و پرآب در محیط spss ایجاد شد. تجزیه و تحلیل روند با آزمون ناپارامتری من کندال (mannkendall)، صورت گرفت.یافته ها: نتایج نشان داد در هر دو ماه کم آب و پرآب، روند تغییرات بیشتر متغیرهای کیفی کاهشی بود، لیکن در ماه پرآب روندهای کاهشی مشهود بود. ضمن آن که روندهای افزایشی نیز اگرچه با تعداد کم، در ماه پرآب مشاهده گردید. در هر دو ماه پرآب و کم آب، روند تغییرات ph و na% افزایشی بود. لیکن در ماه کم آب، روند افزایشی در پارامترهای sar و so4 نیز مشاهده گردید. همچنین کیفیت آب چاه های دشت تالش برای کشت برنج، به عنوان کشت غالب استان، مناسب تر از سه دشت دیگر ارزیابی شد. نتیجه گیری: مصرف آب زیرزمینی کلیه دشت ها در هر دو ماه کم آب و پرآب فاقد محدودیت برای کشاورزی و به ویژه کشت برنج بود. بنابراین با توجه به کاهش غلظت اغلب متغیرهای مورد مطالعه طی دوره آماری، می توان اظهار داشت کیفیت آب زیرزمینی دشت های استان گیلان بهبود یافته است.

Monitoring of groundwater quality changes trend in four plains of Gilan province during a 12-year period

Background and Objective: Drought and water shortage in recent years caused rice farmers to use maximum groundwater as a secure source. However, the rice is affected not only by the quantity but also by the quality of water. The purpose of this study was to evaluate trend of quality parameters of groundwater in wet and dry periods in 4 plains including Astaneh, Talesh, Lahijan and Foumanat, which are all located in Gilan province.Materials and Methods: In this investigation, data was collected for quality parameters from 15 groundwater of the 4 plains of Gilan province from 2003 to 2014. The data was collected from 15 piezometer wells of Astaneh, 41 piezometer wells in Talesh, 24 piezometer wells in Lahijan and 44 piezometer wells in Foumanat. For each well, two time series of 15 quality parameters in wet and dry periods were created in SPSS software. The trend was evaluated by Mann Kendall test that is a nonparametric method.Results: The results showed that in both periods, the trend of most quality parameters was declined, However, the quality decline in wet period was more severe. In both periods, the pH and Na % were increasing. Additionally, in dry period, the increasing trend of SAR and SO4 was observed. Overall, the water quality of wells in Talesh plain for cultivation of rice was better than the other plains.Conclusion: Consumption of groundwater of all the plains in both wet and dry periods for agricultural purposes and especially rice cultivation was without limitation. According to the decreased concentration of the measured parameters during the studied period, it can be expected that groundwater quality of Gilan province plains has been improved.