ارزیابی ریسک سرطان زایی و غیرسرطان زایی باقیمانده ddt و متابولیت‌های آن در شیر پاستوریزه در جمعیت عمومی شهر تهران

زمینه و هدف: آفت کش های ارگانوکلره دسته ای از ترکیبات مختل کننده غدد درون ریز هستند که باعث ایجاد طیف وسیعی از عوارض سلامتی در انسان و نیز سرطان می شوند. بطور کلی غذاهای چرب با منشاء حیوانی مانند شیر و محصولات لبنی منبع اصلی مواجهه انسان با سموم آفت کش ارگانوکلره به ویژه ddt و متابولیت های آن است. هدف از مطالعه حاضر ارزیابی میزان مواجهه جمعیت عمومی ساکن در شهر تهران با ddt و متابولیت های آن از طریق مصرف شیر پاستوریزه و نیز نهایتا ارزیابی ریسک سرطان زایی و غیرسرطان زایی ناشی از این میزان مواجهه است.روش بررسی: میزان باقیمانده آفت کشddt و متابولیت های آن در 60 نمونه از شیرهای پاستوریزه تجاری پر چرب ( 3 درصد چربی) توسط کروماتوگرافی گازی با دتکتور جرمی اندازه گیری شد. ارزیابی ریسک سرطان زایی و غیرسرطان زایی نیز توسط روش های استاندارد بین المللی محاسبه گردید.یافته ها: ddt و متابولیت های آن در تمامی نمونه های مورد آزمون یافت شد و محدوده غلظتی آن برابر با μg/l 0/0015 تا 0/28 و میانگین غلظت باقیمانده آفت کش ها به ترتیب برای o,p dde، p,pdde، p,pddt و p,pddd برابر با 0/03 ±0/05، 0/08±0/15، 0/05±0/09 و μg/l 0/02 ±0/05 است. میزان میانگین تخمینی محاسبه شده برای دریافت روزانه باقیماندهddt و متابولیت های آن از طریق مصرف شیر در جمعیت عمومی در محدوده 0/00006 الی mg/kg/day 0/0002 است که این میزان پایین تر از حد میزان دریافت مجاز روزانه برای عوارض غیرسرطان زایی است. بنابراین ریسک خطر محاسبه شده برای عوارض غیرسرطان زایی کمتر از 1 و در محدوده ایمن بود. با این وجود ریسک تجمعی محاسبه شده در بدترین شرایط براساس ماکزیمم غلظت مشاهده شده بیش از 1 بود. از نظر ریسک سرطان زایی نیز میزان مواجهه جمعیت عمومی از نظر ریسک سرطان اضافی در محدوده ایمن ارائه شده توسط سازمان حفاظت از محیط زیست آمریکا است.نتیجه گیری: براساس نتایج حاصل از این مطالعه، جمعیت عمومی همچنان با ddt و متابولیت های آن مواجهه دارند، بنابراین پایش و اندازه گیری این ترکیبات در تمام گروه های سنی به ویژه کودکان توصیه می شود.