بررسی غلظت و خطر سلامتی هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ای باند شده به ذرات معلق در هوای آزاد شهر اصفهان

زمینه و هدف: هیدروکربن‌های آروماتیک چند حلقه‌ای (pahs) به دلیل اثرات مضر بر سلامتی، در سال های اخیر توجه زیادی را به خود جلب کرده اند. این مطالعه با هدف اندازه گیری غلظت pahs متصل به ذرات کوچکتر از µm 2/5 (pm2.5) و ارزیابی خطر بهداشتی ناشی از آنها انجام گرفت. روش بررسی: 38 نمونه هوا با استفاده از دستگاه نمونه بردار ذرات همراه با ورودی جهت جداسازی pm2.5  از بخش مرکزی شهر اصفهان جمع آوری گردید. جهت آنالیز نمونه ها از دستگاه gc-ms استفاده شد. به منظور شناسایی منابع احتمالی pahs  از نسبت های مولکولی استفاده شد. همچنین ارزیابی خطر سرطان‌زایی و غیر سرطان‌زایی ترکیبات pah برای دو گروه کودکان و افراد بزرگسال با استفاده از شبیه سازی مونت کارلو انجام گرفت. یافته‌ها: از میان 16ترکیب pah اولویت دار، 7 ترکیب با محدوده میانگین غلظت ng/m3 8/17 - 0/003 شناسایی شدند. نسبت‌های مولکولی نشان داد که منابع پایروژنیک، منابع عمده تولید کننده pahs در هوا هستند.  مقدار  میانه خطر سرطان‌زایی برای کودکان و بزرگسالان به ترتیب برابر با 8-^10× 3/1 و 8^-10× 5/99 برآورد شد. همچنین مقدار میانه خطر غیر سرطان‌زایی برای ترکیبات  pah، 1-10× 3/08 برآورد شد. نتیجه‌گیری: نتایج برآورد ارزیابی خطر احتمالی نشان داد که غلظت موجود ترکیبات pah متصل به ذرات ریز منجر به خطر قابل توجهی برای انسان های در معرض نمی شود. اما باتوجه به اینکه در این مطالعه صرفا ارزیابی خطر pahs مرتبط با ذرات ریز بررسی گردید، لازم است ارزیابی خطر در مورد کل pahs موجود در اتمسفر و در محل های بیشتری انجام پذیرد.

investigating the concentration and health risks of particulate-bound polycyclic aromatic hydrocarbons in isfahan’s ambient air

background and objective: the adverse health effects of polycyclic aromatic hydrocarbons (pahs) have received significant attention in recent years. this study aimed to measure the concentration of pahs associated with fine particles and assess the health risks posed by these compounds.materials and methods: a total of 38 air samples were collected from the central part of isfahan city using a particle sampler equipped with an inlet to capture particles smaller than 2.5 µm (pm2.5). the samples were analyzed using gc-ms, and molecular ratios were used to identify potential sources of pahs. additionally, a monte carlo simulation was employed to perform a probabilistic risk assessment of carcinogenic and non-carcinogenic effects of pahs for two groups:  children and adults.results: out of the 16 priority pah compounds, seven compounds were identified, with average concentrations ranging from 0.003 to 17.8 ng/m3. molecular ratios indicated that pyrogenic sources were the main contributors to pahs in the air. the median carcinogenic risk for children and adults was estimated to be 3.1×10-8 and 5.99×10-8, respectively. the median non-carcinogenic risk for pah compounds was estimated at 3.08×10-1.conclusion: the probabilistic risk assessment revealed that the pahs concentrations associated with fine particles do not pose a significant risk to exposed individuals. however, it is important to note that this study focused solely on the risk assessment of pahs associated with fine particles. a comprehensive risk assessment of all pahs present in the atmosphere is, therefore, recommended.