تحلیل روند تحقیقات علمی در حوزه تغییر اقلیم در ایران

زمینه و هدف: روش علم‌سنجی به محققان کمک می‌کند تا خلاءهای موجود در مطالعات و فراوانی مطالعات در یک زمینه خاص دانشی را شناسایی و بررسی نمایند. هدف از این مطالعه تحلیل روند تحقیقات علمی در حوزه تغییر اقلیم از طریق بررسی مستندات علمی مرتبط در ایران است.روش بررسی: تمام مقالات مربوط به ایران در حوزه تغییر اقلیم با استفاده از کلیدواژه‌های climate change، global warming، global change، climate variability، greenhouse gas در پایگاه‌های استنادی scopus از سال 1991 تا 9 دسامبر 2019 جستجو شد. داده‌های تحقیق با استفاده از روش‌های علم‌سنجی در نرم افزار r استخراج و مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته‌ها: کل مستندات جستجو شده برابر با 2253 مستند تعیین شد. روند تولید مقالات در حوزه تغییر اقلیم در ایران یک روند افزایشی نمایی است. همکاری ایران با سایر کشورها در حوزه مطالعات تغییر اقلیم قابل توجه بوده به نحوی که در حدود 25 درصد از مستندات علمی به صورت مشترک با سایر کشورها تولید شده است. تحلیل واژه‌ها حاکی از فراوانی بیشتر واژه‌های کلیدی downscaling، energy، global warming، uncertainty است. با این‌حال علیرغم اهمیت مباحثی چون سازگاری (adaptation) و آسیب پذیری (vulnerability) در ارتباط با تغییر اقلیم در ایران، فراوانی مطالعات در این زمینه اندک است. نتیجه‌گیری: براساس نتایج این مطالعه و با توجه به اهمیت تغییر اقلیم و اثرات آن در کشور، همچنین با توجه به اهمیت گازهای گلخانه‌ای منجمله co2 در تغییر اقلیم و رتبه هشتم ایران در انتشار این گازها، پیشنهاد می‌شود در مطالعات آینده توجه به مباحثی چون آسیب پذیری، سازگاری، تحلیل روند تولید گازهای گلخانه‌ای، مدیریت مصرف انرژی و بررسی استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر بیشتر مورد توجه قرار گیرد.

the trend of scientific research analysis on climate change in iran

background and objective: researchers investigate and identify the gaps and frequency of studies related to specific knowledge by using scientometrics. the purpose of this study was to analyze the trend of scientific research in the field of climate change in iran. materials and methods: all articles affiliated with iran in the field of climate change have been cited in scopus databases from 1991 to december 9, 2019, and were retrieved by using keywords like climate change, global warming, global change, climate variability, greenhouse gas. the data were analyzed using r software. results: the total number of documents was 2253. the trend of document production in the field of climate change in iran follows an increasing exponential trend. iran’s collaboration with other countries in the field of climate change studies was significant so around 25% of scientific productions have been produced jointly with other countries. keywords analysis showed a greater frequency for keywords including “downscaling”, “energy”, “global warming” and “uncertainty”. however, despite the importance of issues such as “adaptation” and “vulnerability” concerning climate change in iran, the frequency of these keywords in climate change studies in iran is low. conclusion: based on the results of this study and considering the importance of climate change and its effects on the country, also the importance of greenhouse gases including co2, and the rank of iran as the eighth country in the emission of these gases, it is recommended to pay more attention to issues such as “vulnerability”, “adaptability”, analysis of “greenhouse gases production”, “management of energy consumption” and the use of “renewable energies” in future studies.