بررسی روند تغییرات مکانی-زمانی آلاینده‌های با قطر آئرودینامیکی 2/5 و 10 میکرومتر و ازن هوای شهر تبریز طی سال‌های 1396-1385

زمینه و هدف: این مطالعه به منظور بررسی روندهای زمانی بلندمدت و تغییرات مکانی غلظت آلاینده‌های o3، pm2.5، pm10 در شهر تبریز بین سال‌های 85 و 96 انجام شد. روش بررسی: غلظت‌های ساعتی آلاینده‌های pm2.5،pm10 و o3 ایستگاه‌های پایش کیفیت هوای این شهر از اداره کل حفاظت محیط زیست استان آذربایجان شرقی طی سال‌های 85 تا 96 دریافت شد و پس از بررسی و پردازش داده‌های دریافتی، مورد آنالیز قرار گرفت. تغییرات مکانی و زمانی آلاینده‌ها با استفاده از آزمون mannkendall و شاخص moran rsquo;s i مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: نتایج این مطالعه نشان داد که میانگین سالانه غلظت‌های pm10و pm2.5کاهش یافته اما برای o3 در طول دوره مطالعه تقریبا ثابت بود. در طول بعضی روزهای مورد مطالعه، مقدار آلاینده‌های pm10 و pm2.5بیش از رهنمود سازمان بهداشت جهانی و مقادیر استاندارد ملی بود. بالاترین میانگین ماهیانهpm10 در ماه مهر ( micro;g/m sup3; 80/3)، pm2.5 در ماه دی ( micro;g/m sup3; 42/9) و o3 در ماه خرداد ( micro;g/m sup3; 77/8) مشاهده شد. در مقایسه بین مقادیر آلاینده‌ها در ایستگاه‌ها نیز ایستگاه راسته کوچه آلوده‌تر از‌ سایر ایستگاه‌ها بود. نتیجه‌گیری: برنامه ریزی و اجرای سیاست‌های کنترل موثر برای بهبود کیفیت هوای محیط شهر تبریز ضروری است. بنابراین این اطلاعات یک گام کلیدی به مدیران شهری، سیاست‌گذاران و مسئولین بهداشتی و سلامتی، برای کاهش اثرات بهداشتی ناشی از آلودگی هوا می‌دهد.

Spatiotemporal trend of ambient air particulate matter with aerodynamic diameter less than 2.5 and 10 μm and ozone in Tabriz city, Iran, during 2006–2017

Background and Objective: This study was conducted to investigate the longterm temporal trends and spatial variations of ambient PM10, PM2.5, O3, concentrations in Tabriz city during the years 20062017.Materials and Methods: Realtime hourly concentrations of PM10, PM2.5, O3 measured at nine air quality monitoring stations (AQMSs) were obtained from the Tabriz Department of Environment (TDoE) during 20062017 and analyzed. Spatial and temporal variations of pollutants using the MannKendall #39;s test and Moran rsquo;s I index were analyzed.Results: The results of this study showed that the annual trend of PM10, PM2.5 was decreasing but remained almost constant for O3 during the study period. During some of the studied days, PM10, PM2.5 levels were exceeded greater than the WHO AQG and National standard levels. Moreover, the highest monthly mean concentrations of PM10 in October (80.3 micro;g/m sup3;), PM2.5 in January (42.9 micro;g/m sup3;) and O3 in June (77.8 micro;g/m sup3;) were observed. Comparison between the stations indicated that the Raste Kuche station was more polluted than other stations.Conclusion: Effective control planning and implementation policies are essential to improve the air quality of the Tabriz environment. Hence, information provided in this research can be used as a key step for city managers, policymakers, and health officials to reduce the health impacts of air pollution.