اندازه‌گیری عناصر سنگین خون و شیر دام‌های چراکننده در اطراف شهرک تخصصی روی در استان زنجان

زمینه و هدف: آلودگی‌های زیست محیطی به فلزات سنگین و به تبع آن غذای مردم منجر به بروز خسارت جبران ناپذیری به سلامت انسان‌ها می‌شود. هدف از مطالعه حاضر تعیین میزان غلظت عناصر سنگین مس، روی، سرب و کادمیوم در خون و شیر دام‌های چراکننده در اطراف شهرک تخصصی روی استان زنجان بود. روش بررسی: تعداد 10 نمونه از خون و شیر دا‌م‌های چراکننده در هر یک از چهار جهت جغرافیایی منطقه مورد مطالعه تهیه شد. همچنین به منظور مقایسه وضعیت موجود در منطقه مورد مطالعه با مناطق غیر آلوده، منطقه شاهد (منطقه قره پشتلو) در نظر گرفته شد. برای هضم مواد آلی نمونه‌ها از روش خاکستر خشک استفاده شد.یافته‌ها: نتایج نشان داد که غلظت مس در خون گاو و گوسفند و غلظت سرب در خون گاو در غرب منطقه مورد مطالعه بیشتر از گروه شاهد بود (0/05>p). غلظت عناصر روی و کادمیوم در هیچ یک از نمونه‌های خون گاو و گوسفند در مناطق جغرافیایی مختلف شهرک تخصصی روی با گروه شاهد تفاوت معنی‌دار نشان نداد. غلظت مس در شیر گاو و گوسفند به‌ترتیب در مناطق جنوب و شرق شهرک مورد نظر کمتر از گروه شاهد بود (0/05>p). غلظت عناصر روی و سرب در شیر گوسفندی به‌ترتیب در مناطق جنوب و غرب شهرک مورد مطالعه بیشتر از شاهد بود (0/05>p).نتیجه‌گیری:‌ به‌طور کلی نتایج نشان داد که انباشت سرب در شیر گوسفند در منطقه غرب شهرک تخصصی بیشتر از حد مجاز بوده و می‌تواند سلامتی مصرف‌کنندگان را به مخاطره اندازد.

Heavy metals in blood and milk of grazing animals around the vicinity of Zanjan zinc industrial park

Background and Objective: Environmental pollution with heavy metals and consequently their entry into food chains leads to irreparable damage to human health. The aim of this study was to determine the concentration of heavy metals including copper, zinc, lead and cadmium in blood and milk of grazing livestock around Zinc industry in Zanjan province (VSIPZ).Materials and Methods: A total of 10 samples of grazing blood and milk were taken in each of the four geographical directions of the desired location. Also, in order to compare the current situation in the study area with the nonpolluted areas, the control area (Qarah Poshtlu area of Zanjan) was considered. Dry ash method was used to digest organic matter.Results: The results showed that the concentration of copper in the blood of cows and sheeps and the concentration of lead in the blood of cows in the west of VSIPZ was higher than the control group (p <0.05). There was no significant difference between the study areas and the control in terms of zinc and cadmium concentration in blood samples. Copper concentrations in cows and sheeps milk were lower than the control group in the southern and eastern regions of the VSIPZ, respectively (p <0.05). Zinc and lead concentrations in sheeps rsquo; milk were higher than the control in the south and west of the VSIPZ, respectively (p <0.05).Conclusion: In general, the results implied that the accumulation of lead in sheeps rsquo; milk in the west of VSIPZ is more than maximum allowable concentration and can endanger the health of consumers.